VU Magazine 1988 - pagina 19

Een doordeweekse avond in november. De ruwe najaarsstorm rukt de laatste bladeren van de bomen. In de petieterige dorpskern van het ZuidHollandse Linschoten heeft de tijd halt gehouden. Het scheefgezakte kerkje en de omringende huisjes lijken ontsnapt uit een prent van Anton Pieck. Een hel verlicht raam in het huis naast de kerk trekt de aandacht. Stichtelijke koopwaar ligt uitgestald in de provisorische etalage: wandtegels en bordjes met sierlijk gecalligrafeerde bijbelteksten, kinderboekjes van W.G. van de Hulst èn een drietal bundels poëzie van Nel Benschop, Neerlands meest geliefde en gelezen dichteres. Zfj zal vanavond voordragen uit eigen werk in het aan de kerk gekoppelde multi-functionele centrum 'De Wingerd', net om de hoek. De entourage waarin de bijeenkomst van de vrouwenbond (uitgaande van de nederlands-hervormde gemeente, richting Gereformeerde Bond, te Linschoten) plaatsvindt, verraadt dat men in deze kleine gemeenschap wars is van nieuwlichterij. Aan de wanden van de zaal, die rond kwart voor acht stampvol is, ontbreken het koninklijk gezin, de smalle en de brede weg, en het door nijvere vrouwenhanden vervaardigde borduurwerk, voorstellende de werkers in de wijngaard, niet. Op déze opkomst hebben de organisatrices niet gerekend. Uit aanpalende zalen worden snel extra stoelen aangesleept. Het gezellig geroezemoes verstomt onmiddellijk nadat de voorzitster om stilte heeft gevraagd. Zij heet de aanwezigen welkom, speciaal het onverwacht grote aantal belangstellenden die geen lid van de vrouwenbond zijn. Dan opent zij de avond met het lezen van een fragment uit Lukas 14 - de gelijkenis van de man die een feest aanricht, waarbij de genodigden het één voor één laten afweten, en die daarom vertoornd zijn dienstknecht de opdracht geeft: "Ga haastig uit in de straten en wijken der stad, en breng de armen, en verminkten, en kreupelen, en blinden hier in." In het aansluitende gebed laakt zij de eigen kleingelovigheid even krachtig als het geloofsafval en de verloedering van volk en vaderland. Na gedragen psalmgezang onder begeleiding van hortend harmoniumspel, de ingekomen stukken en de notulen, introduceert zij de gast van vanavond. "Wij hebben veel van u gehoord en gelezen en zijn blij dat u vanavond in ons midden bent. U hebt het woord!"

V

anaf het moment dat Nel Benschop begint te spreken, kan men een speld horen vallen. Vragen hoeven er niet gesteld, meldt ze vooraf: "Als ik straks klaar ben met mijn voordracht, zijn alle vragen die u had willen stellen beantwoord; geloof me maar!" Met slechts een korte onderbreking voor koffie en speculaas, zal zij het gehoor van circa zestig vrouwen ruim twee uur in haar ban blijven houden. Niets kan de VU-MAGAZINE—JANUARI 1988

aandacht doen verflauwen, zelfs niet het hardnekkig hoesten van één der aanwezigen, die van Nel Benschop, met een kwinkslag, een dropje krijgt aangeboden - "Ik weet wat het is; ik heb zelf ook zo'n lastige kriebel in de keel." Een buitenstaander merkt meteen: dit is niet zómaar een (religieus getinte) culturele avond in de provincie. Zonder twijfel heeft Nel Benschop groot charisma. Maar er is méér aan de hand. Ademloos ondergaan de aanwezigen haar optreden, zoals een kind de onderdompeling in een weldadig warm bad. Nu en dan wordt instemmend geknikt, tegen het einde laat één der aanwezigen haar tranen de vrije loop. De onbevooroordeelde waarnemer voelt zich heen en weer geslingerd tussen overgave en verzet. Aan de verlokkingen van de veilige zekerheid en geborgenheid die de dichteres uitstraalt, kan niemand zich geheel onttrekken; de klakkeloze adoratie van haar publiek roept echter tegelijkertijd irritatie op. Nel Benschop schuwt het theatrale gebaar. Zij declameert zonder pathos, de handen losjes gevouwen voor het middenrif. De gedichten die zij moeiteloos uit het hoofd voordraagt, illustreren het verhaal van de ontwikkeling die zij als dichteres heeft doorgemaakt. Ze onderscheidt vijf stadia: "Eerst is er het gesprek met jezelf, dan het gesprek over jezelf met God. Daarna komt het

Aan de verlokkingen van óe veilige zekerhei(d en geborgenhei(j (jie óe (jichteres uitstraalt, kan nieman(j zich geheel onttrekken. gesprek met de ander, vervolgens het gesprek met de ander over God, en tenslotte - en dat is de fase waarin ik nu verkeer - het gesprek met God over de ander." Nu en dan onderbreekt zij haar voordracht met toepasselijke orgelklanken die zij laat opklinken uit een cassetterecorder die in deze ambiance wat misplaatst aandoet. Na haar optreden is de ban meteen gebroken. De voorzitster zoekt naar woorden om de dichteres te bedanken. "Weet u misschien een lied dat wij u kunnen toezingen?" Lichtelijk gegeneerd schudt Nel Benschop het hoofd. "U moet mij niet toezingen. U moet Gód toezingen!" Nog lang na afloop zit Nel Benschop achter een tafel haar bundels van opdrachten te voorzien en te signeren, met voor iedereen een vriendelijk belangstellend woord en steeds die stralende, meisjesachtige lach. Onvermoeibaar lijkt ze. Toch is dit slechts één avond uit een onafzienbare rij waarin zij, voor weinig meer dan een onkostenvergoeding, overal in het land optreedt, Ze doet het drie a vier maal 17

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen