VU Magazine 1989 - pagina 346

"De slagttvd'; een pedagogisch bedoelde plaat voor de jeugd - een zogenaamde 'centsprent' - uit 1805, die liet transport, het verhandelen, slachten en verwerken van een varken aanschouwelijk voorstelt.

voedselprodukten maar in een zeer beperkt deel van het jaar vers en in redelijke overvloed beschikbaar waren, diende er geconserveerd te worden - gepekeld, gedroogd, ingemaakt en (later) geweckt - om ook in magere maanden de magen gevuld te houden. Hoewel voorraadvorming wel de hoofdfunctie van de voedselconservering was, diende de verduurzaming van levensmiddelen in veel gevallen nog twee nevendoelen. In de eerste plaats verschafte een rijke voorraad geconserveerde vlees- en landbouwprodukten het betreffende gezin een zeker aanzien. Er werd in dat opzicht danig tegen elkaar opgeboden. De koffievisite, zondags na de kerk, kreeg eerst een rondleiding langs pekelvaten, rijen weckflessen en de spekkist, alvorens de opkamer betreden werd. En was er een varken geslacht dan kwamen 's avonds de buren het in allerijl tot worst, zult en spek verwerkte dier, onder het genot van een borrel, bewonderen: het zogeheten 'vetprijzen'. "Hieruit blijkt dat de conservering een bijdrage aan de zelfverwerkelij-

»• Hjii u n de ricn;^, hyjch o p , z ^ t Piet, Nctn , n«:!i, geef bot, fch/LT«*T Jantje Looien, Dan voeren wy hen luar de Stad; Een volle Marlcl bajrï gfjge Koopert.

N u l u i t i g , Koopman! 200 kan 't l u k k e n , Dinpt niet te Lanp op 't batftc w o o r d . Indien gy beide \v;it laat t a k k e n . Komt g y zeer fpocdig tot acexxxd.

P»i uit de S c h u i t , nuiuar de G e b r a s t , oni ila;jr tchprooi DcT K u o p c r s , wen hrt ^root tien toe de koop w e d r>p te

\tirkt te flrckkc petal wcitVcn.

Zie kier het Z w y n den doodfnik peevcn , Ilct n^glmcj tookt tH>» van hel bloed, Oftt uit de opt-n wonden fypeit ; Diu H e e t , TX^{ Adfiaan, wol (^o<'d.

'Boerenkool? Die doe je nu kortsnijen en gewoon in de diepvries, in zakjes.' king van de huisvrouw kon leveren", schrijft Jobse in een opwelling van wetenschappelijke gewichtigheid: "Wanneer er sprake is van dit aspect spreken we van de identiteitsfunctie van de conservering." Het tweede nevendoel dat met het conserveren gediend werd, was van culinaire aard: de smaakverandering die sommige methoden aan een produkt teweegbrachten was op zich reden genoeg tot verduurzaming. Te denken is in dat verband aan de speciale smaak van zure zult of hoofdkaas, van zuurkool en van gerookte vis- en vleesprodukten.

O

pmerkelijk is, hoe snel de zelfvoorziening en de daartoe behorende verduurzaming van levensmiddelen in slechts enkele decennia tijds, tot een hoogst archaïsch lijkend verleden is gaan behoren. En het is nauwelijks voorstelbaar dat hele generaties die nu 36

Nu afgehakt, en d;.n ain "t ?/>u(cn i ,, i u toe tnaar ^!a»t . hak aftnaaf ïluip^ V'^f.i Toon 101 Hu'ifii; wyl I.udii Oe .'iiuLkcn b c r ; t i" dv l-ïip.

nog in leven zijn, destijds werden grootgebracht met aldus verkregen en geconserveerde zijden spek en gezouten bonen. Een groot aantal ontwikkelingen van technische, sociaal-economische en culturele aard is aan de afname van de huishoudelijke conservering debet geweest, schrijft Jobse. Zij noemt onder meer de modernisering van de landbouw, de opkomst van de industriële voedselproduktie, stijging van de welvaart, en de ontsluiting van het platteland in combi-

Zio Kriijt yvrip Worden fioppcn, Die nK-n dan in don Schoorflccii r o o k t , T a w y l Johanna , 't Kcukcnineiyc, Kykt o f ' 1 Cozultcn Vlutidi tl kuoLt.

natie met de verbetering van transport- en distributiemiddelen, die gezamenlijk een gegarandeerde voedselvoorziening gedurende het gehele jaar mogelijk maakten. Bovendien deed rond 1950 de diepvriezer z'n intrede - eerst op het platteland en pas twintig jaar later in de steden die het conserveren van voedsel aanzienlijk vergemakkelijkte. De diepvrieskist of -kast oefende bovendien geen nadelige invloed uit op de oorspronkelijke smaak van het geconserveerde produkt, hetgeen van de VU-MAGAZINE—SEPTEMBER 1989

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen