VU Magazine 1991 - pagina 469

met de bestrijding van de criminaliteit, niet dichterbij; integendeel: de sociale werkelijkheid wordt er door o«rpoHtiseerd. De aanklacht van Crime does pay schiet de fysiologisch psycholoog dr. J.F. (Ko) Orlebeke in het verkeerde keelgat. In een schriftelijke reactie neemt hij het op voor Buikhuisen. "Doel van wetenschappelijk onderzoek", schrijft Orlebeke, "lijkt mij de aard der verschijnselen optimaal te begrijpen. Dit begrip wordt verduisterd, indien men op apriori gronden dit type onderzoek verbiedt, respectievelijk de resultaten ervan ontkent of bagatelliseert. Dit laatste is het allerkwalijkst indien het gebeurt vanuit een bepaalde maatschappijvisie. Aldus kan de waarheid worden aangepast aan de pohtiek-maatschappelijke wensen.(.) Door ons van tevoren voor een aspect van crimineel gedrag af te sluiten, stellen we onze wetenschappelijke integriteit in de waagschaal." VU-Magazine ziet discussiestof liggen en nodigt dr. Orlebeke en drs. S.J. Steenstra (criminoloog) uit voor een gesprek. Wat criminologen onder criminaliteit verstaan lijkt nogal vlottend. Wat verstaat Orlebeke eronder? Orlebeke: "Crimineel gedrag wordt in sociale termen gedefinieerd: iemand overschrijdt een aantal algemeen aanvaarde normen en..." Steenstra: "Dat is nu juist het punt! Met zulke redeneringen vermeng je twee begrippen. Als psycholoog bestudeer je gedrag, zónder te praten over 'normaal' of 'abnormaal'; dus zonder dat je dat gedrag waardeert. Je kunt, als je gedrag op die manier bestudeert dus nooit zeggen of je wel of niet te maken hebt met criminaliteit." Orlebeke: "Wel!" Steenstra: "Niet!"

ï>

^^creVU-MAGAZINE—DECEMBER 1991

VU-Magazine: "Waarom niet?" Steenstra: "Omdat alles er van afhangt in welke situatie dat gedrag wordt vertoond. Het doden van een mens in oorlogstijd is iets anders dan het doden van een mens in vredestijd en wéér iets anders dan het doden van een mens uit noodweer." Heeft VU-Magazine goed begrepen dat Orlebeke in principe iedere wetsovertreder of norm-overschrijder zou willen onderzoeken? Orlebeke: "Nee, maar we moeten in ieder geval afspreken wat we onder

optimaal inzicht in dit fenomeen. Als je dan zegt: we willen alleen maar inzicht krijgen voor zover dat zich verdraagt met onze maatschappij-opvatting, dan distantieer ik me daarvan. Dan valt de grondslag om te praten weg. "Naar mijn mening is het zinvol ver- Illustratie der te zoeken naar biologische ken- Arend van Dam merken van crimineel gedrag. Er kan kennelijk sprake zijn van een trek waarmee iemand wordt geboren. Daaraan kun je nog toevoegen dat die trek in bepaalde milieus een

Discussie aan de VU. Uiterst links drs. Sietse Steenstra en uiterst rechts dr. Ko Orlebeke.

criminaliteit willen verstaan. Je kunt onderzoek niet verbieden, omdat je geen goede definitie hebt. De vraag moet luiden of er crimineel gedrag is dat ontstaat doordat de omgeving èn een persoonlijkheidstrek samen tot dat gedrag leiden. Bestaat er verband tussen zo'n persoonlijkheidstrek en bepaalde biologische eigenschappen?" Steenstra: "Ik denk niet dat er erg veel criminaliteit is waarbij dergelijke verbanden kunnen worden vastgesteld." Orlebeke: "OK! Laten we dat dan gaan uitzoeken en niet van tevoren gaan roepen dat het niet mag." Steenstra: "Nou, niet mag..."(.) Het gaat om het stellen van prioriteiten. En als de discussie daarover gaat, is het wel degelijk van belang te weten waar je naar toe wiU met je onderzoek." Orlebeke: "Ik ga er vanuit, dat we het eens zijn over een paar elementaire zaken. Het doel van criminologisch onderzoek is: het krijgen van

grotere kans heeft te worden getriggerd dan in andere." VU-Magazine vraagt wat nu het praktische nut is van dit type onderzoek. Orlebeke: "Ik weet op dit moment ook niet wat je ermee zou kunnen doen als dit allemaal onderzocht is. Maar dat geldt voor zoveel uitkomsten van zuiver wetenschappelijk onderzoek. Je tracht een verschijnsel te beschrijven en te verklaren." Steenstra: "Maar als je niet van tevoren weet wat je met je uitkomsten Illustratie Fred Thie kunt doen, en je kunt vermoeden dat er een kans is dat ze zullen worden gebruikt op een manier die je niet wilt, moet zulk onderzoek dan de hoge prioriteit hebben die Buikhuisen eraan wil geven?" Orlebeke: "Prioriteiten moet je pas vaststellen als je het verschijnsel goed kent."D

19

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen