GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

VU Magazine 1991 - pagina 9

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

VU Magazine 1991 - pagina 9

3 minuten leestijd Arcering uitzetten

door Industrie, Militairen en Chronobiologen (die weinig of geen problemen met de budgettering ondervinden). Er bleek een duidelijk patroon in slaperigheid te zijn, dat onafhankelijk is van een al of niet genoten (goede) nachtrust. Het is een endogene, van binnenuit opgewekte, slaaplust met twee pieken: de eerste tussen ongeveer twee uur 's nachts en zeven uur 's morgens, en de tweede tussen twee uur en vijf uur 's middags. De behoefte aan een middagdutje is nu dus wetenschappelijk erkend. Het resultaat klopt bovendien met het aantal ongelukken waarbij bijvoorbeeld maar één enkele auto is betrokken (het 'van de weg af raken'). Die ongevallen gebeuren het vaakst tussen één en vier uur 's nachts én 's middags.

T

reinen hebben tegenwoordig een noodrem die automatisch in werking treedt als de machinist verzuimt te reageren op rode seinen of andere omstandigheden die een noodstop noodzakelijk maken. Uit onderzoek naar het tijdstip waarop die bijna-ongelukken voor-

't'mmm

kwamen, kwam hetzelfde circadiane patroon naar voren. Weer twee pieken: een overdag tussen drie en zes, en een 's nachts tussen een en drie uur. Er waren geen ongelukken gebeurd; de noodrem werkte perfect, alle 2200 keer - u leest het goed dat een machinist had zitten maffen. Iets dergelijks registreerde men in Zweedse gasfabrieken. Bij het aflezen van meters - werden tussen twee en vier uur 's nachts en 's middags, verreweg de meeste fouten gemaakt. En, alsof het niet op kan: de bijnarampen met kerncentrales in Amerika, in 1979 (Three Miles Island, Pennsylvania) en in 1985 (Oak Harbor, Ohio, en een paar maanden later Ranch Seco, Sacramento), werden veroorzaakt door het niet waarnemen of registreren van waarschuwingen en alarmsignalen om respectievelijk 04.00, 01.35 en 04.14 uur. De bijna-ramp met de ruimteraket Columbia, op 6 januari 1986, werd veroorzaakt door een overdrachtsfout bij het krieken van de dag. Een ramp kon door ingrijpen, 31 seconden voor de start, worden voorkomen. Watje noemt: net op tijd. Een paar weken later, op 27 januari, zagen we de ramp met de Challenger

voor onze ogen op televisie gebeuren. Net als bij de Columbia, werden de beoordeHngsfouten die de ramp veroorzaakten, behalve aan de hoge werkdruk, toegeschreven aan een te radikale inbreuk op het circadiane ritme van de operators.

M

aart 1987 is in Lyon een Nato-seminar gehouden over deze en aanverwante zaken. De resultaten en conclusies

De drie bijna-rampen met kerncentrales in Amerika werden veroorzaakt door het niet waarnemen van alarmsignalen om respectievelijk 04.00, 01.35 en 04.14 uur. zijn, voor zover ik weet, niet vrijgegeven. De Association of Professional Sleep Societies benoemde een commissie om de problemen aangaande 'tijd-van-de-dag-variaties in physiologic en alertheid' op een rijtje te zetten. De commissie heeft haar 'Consensus Rapport' samengevat in zes aarzelend gestelde, bloedarme en dus weinig zeggende conclusies. Daarin wordt niet veel meer gesteld dan dat er gevaren zijn en meer onderzoek gewenst is. Ik werd er wat rillerig van. Kennelijk hoopt men op een soort noodrem als bij de spoorwegen, die past op alles wat gevaarlijk is en op iedere situatie die uit de hand kan lopen. Je hebt dan kans dat het 2200 maal goed afloopt; dat is altijd meegenomen. Maar ik voel er toch voor om de handen van onze drie vrienden in de bunker, de duikboot en het vhegtuig leeg te maken. Die drie zijn uit de tijd en mij veel te circadiaan; te veel ongeveer. Als zij met lege handen zitten kan daar tenminste niets meer uit de hand lopen. Zonde van de tijd als die, ook weer in één dag, naar de (laatste) bhksem gaat. D Dr. Wim de Jong is medicus en was als chirurg verbonden aan het Academisch Zielcenhuis van de Vrije Universiteit. Hij is vast columnist van VÜ-Magazine.

VU-MAGAZINE—JANUARI 1991

7

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1991

VU-Magazine | 500 Pagina's

VU Magazine 1991 - pagina 9

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1991

VU-Magazine | 500 Pagina's