VU Magazine 1992 - pagina 236

De burger wordt vaak opgelicht, in rapporten is soms sprake van pure misleiding, van schitterende verzamelingen van heel doortrapte leugens. ^^

ven. In de politiek zijn kwaliteitsmaatstaven van ondergeschikt belang."

De aanval op de pohtiek opende Oerlemans in 1990 via een groot en geruchtmakend artikel in NRC-Handelsblad; een verhaal dat een uitgebreide discussie op gang bracht. 'Een-partijstaat Nederland', luidde de kop. Terwijl overal de triomftocht van de democratie bejubeld werd en westerse landen als lichtende voorbeelden van beschaving werden aangeprezen, betoogde Oerlemans dat het met het democratisch gehalte van onze samenleving pover gesteld is. deze benadering voortdurend naar voren brenEen kleine opsomming van de klachten: slechts gen." Met een brede lach: "Dat zie ik echt als een hele kleine minderheid van 0,4 procent van een grote taak." de mensen beslist over het wel en wee van de meerderheid; de verschillen tussen de poHtieke mensen die er niet in slaagden hogerop te partijen zijn vervaagd en een werkeHjke oppokomen, verzetten zich tegen het idee van car- sitie bestaat niet meer; de pohtieke elite bhnkt rière maken als zodanig en verkondigden een uit in griUig, irrationeel en inconsistent gedrag. gelijkheidsideaal. In uw oratie liet u merken 8 Is de democratie, om het in uw eigen termen een sterke afkeer te hebben van het gelijkte zeggen, ook weer een illusie-systeem waarheidsideaal. Wat is er eigenlijk zo slecht aan? aan mensen wel steun betuigen maar niet wer"De behoefte aan gelijkheid is volstrekt irreëel. kelijk in geloven? Je hebt zoveel verschillende talenten, niet alleen "Er zijn inmiddels v/el een paar mensen die dat in soort maar ook in grootte. Dat gelijkheidsdoorhebben. Ik heb geen invloed, maar zo'n idee is weer zo'n fantoom, een vorm van zelfartikel m NRC-Handelsblad maakt wel veel bedrog. Je kunt hooguit in economisch opzicht, los. Dat merk ik tot op de dag van vandaag. door middel van een soort fiscale despotic, niMijns inziens hebben poUtieke partijen tegenvellerende maatregelen proberen te nemen. woordig nauweUjks enige zin meer. Vroeger Wat in dit land ook gebeurt. was er nog een duidelijke ideologische binding "Als je de gelijkheidsiUusie op scholen wilt inbinnen een partij. Als de burger op de anti-revoeren, gaat dat ten koste van de begaafden", volutionaire partij stemde, wist hij waar hij aan zegt de geërgerde voormalige leraar. "Je krijgt toe was. Er moesten altijd wel compromissen dan het verdomde verschijnsel dat de minst begesloten worden, maar die konden helder uitgaafden de meeste aandacht opeisen. Alleen het gelegd worden. N u bestaat die helderheid niet nakijken van hun werk is al een hele klus. meer. D e burger weet niet wat de politicus zal Terwijl uit de begaafden nog meer zou komen, doen." wanneer je er meer tijd in steekt. De begaafden krijgen het gevoel dat ze nauwelijks het recht hebben om begaafd te zijn. Dat heet dan ehtair. I Wordt dat niet veroorzaakt door het feit dat Vooral in Nederland is dat heel erg." de ideologische tegenstellingen van vroeger zijn vervaagd? Is het ook geen illusie om die H U bent een voorstander van concurrentie, wedhelderheid van toen terug te wensen? ijver en het najagen van ambities. Maar aan "Je zult toch op een of andere manier helderde andere kant heeft u ook eens opgemerkt dat heid moeten zien te vinden. De vertrouwensrepolitici niets anders doen dan hun persoonlijke latie tussen burger en politicus moet worden ambities najagen. En dan is het ook weer niet hersteld. Daar berust het systeem toch op?" "Mijn punt is dat in de pohtiek niet de werkehjk begaafden boven komen. Er vindt vaak een negatieve selectie plaats, de grote schreeuwers in de vergadering winnen het. Het gebeurt dat op partij-vergaderingen nieuwehngen worden weggehouden om de kansen voor het zittende partijbestuur te vergroten. Politiek is vaak platte baantjesjagerij van mensen met zeer beperkte vermogens." Oerlemans schenkt nog eens koffie m, gaat weer zitten en zegt: " U probeert mij op een tegenspraak te betrappen, maar die tegenspraak is er helemaal niet. De selectie van het poUtieke volk is geen zaak van vnje wedijver, maar van onderlinge beoordeling, van coöptatie. Heel anders dan bij benoemingen in het bedrijfsle-

•

In uw dissertatie constateerde u dat negentiende-eeuwse denkers in hun kritiek op de industriële samenleving nostalgisch waren en het onmogelijke wensten. Maar bent u zelf, waar het de hedendaagse samenleving betreft, ook niet zeer nostalgisch en wilt u niet evenzeer het onmogelijke? "De negentiende-eeuwse cultuurkritiek tegen het utilisme en de homo economicus was een zinvolle weerstand. Die kritiek is nooit helemaal uitgestorven. N u kun je ook op politiek gebied cultuurkritiek uitoefenen. Dat is wat ik probeer te doen. Het gaat om het handhaven van een norm die ik onmisbaar acht. Dat heeft niets te maken met nostalgie. Ik heb helemaal geen warme gevoelens voor welke partij dan ook. Ik

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen