VU Magazine 1994 - pagina 140

zijn beoogde omvang heeft kunnen uitgroeien. Na de oorlog werden Von Braun en zijn belangrijkste helpers naar de Verenigde Staten gebracht. In 1969 landden de eerste Amerikanen op de maan en dat was aan Duitsers te danken.

Bezuidenhout

6 VU MAGAZINE APRIL 1 9 9 4

Het verhaal van Nederlands betrokkenheid bij Hitlers 'wonderwapen' begint in september 1944, als het eerste in Polen opgeleide afvuurteam - zo'n zestig man sterk - in Wassenaar arriveert. Onder het commando van de uiterst fanatieke SS-generaal Hans Kammler wordt van daaruit op 8 september de eerste operationele V-2 afgeschoten. Vijf minuten en 45 seconden later volgde de inslag in de Londense buitenwijk Chiswick. De betrokken V-2-afvuureenheid moest later uitwijken naar het oosten, om niet in handen van de oprukkende geallieerden te vallen. De keuze van Nederland als lanceerplaats voor de V-2's kwam vooral voort uit de beperkingen van de raket. De reikwijdte van het projectiel bedroeg ongeveer driehonderdvijftig kilometer. De sprong over het Kanaal, naar Londen, was daarmee net te maken vanuit de Nederlandse kuststrook. En Antwerpen lag juist binnen het bereik van de V-2 batterijen die in Twente opereerden. Minder bekend is dat er medio september 1944 zes V-2's vanaf Walcheren zijn afgeschoten op Londen en kort daarna maar liefst 44 stuks vanuit het Friese Rijsterbos, tussen Bakhuizen en Oudemirdum. Deze kwamen neer in Norwich en Ipswich. In de laatste oorlogsmaanden zouden duizenden Britten en Belgen (maar ook Nederlanders, door de vele mis-

lukte starts) omkomen in de rakettenregen. De lanceringen vanuit de omgeving van Den Haag werden door de Duitse propagandamachine het meest in de publiciteit gebracht. Het was voor het eerst sinds jaren dat Engeland geen verweer had tegen een Duits luchtoffensief Op het landgoed Duindigt werden startplaatsen voor de V-2 ingericht, in het Haagse Bos en in het park van de Beukenhorst. Andere lanceringen vonden plaats vanuit Bloemendaal, Wassenaar, Loosduinen en Rijswijk. Er waren dagen dat er vanuit de regio Den Haag veertien V-2's startten. Direct na de lancering werd de lokatie verlaten en trok de stoet vracht"wagens, tankv/agens en de opleggers met V-2 raketten verder. Steeds werden plaatsen opgezocht die niet ver van •woonwijken verwijderd waren, om de kans op een geallieerd tegenoffensief te verkleinen. Hoe doortrapt en effectief deze werkwijze was, bleek op 3 maart 1945. Bij een geallieerde luchtaanval met 56 middelzware bommenwerpers op het Haagse Bezuidenhout kwamen 511 mensen om het leven, raakten er 344 gewond en werden 3250 huizen volledig vernield. De bommen waren bedoeld voor V-2stellingen in het Haagse Bos. Het was het zwaarste bombardement dat Den Haag gedurende de hele oorlog te verwerken kreeg. Later bleek dat de bommenluiken in de geallieerde vliegtuigen een seconde te vroeg waren geopend. In november 1944 werd in Overijssel een tweede V-2-commando actief. Vooral Hellendoorn was een geliefde 'lanceerbasis'. Raketten en brandstof werden aangevoerd via Ommen, Heino en Nijverdal; plaat-

Een diepe kuil in een bos nabij liet Duitse plaatsje Darfeld, markeert de plek waar een V-2, na een mislukte lancering omviel en explodeerde.

sen die hierom regelmatig de voUe laag kregen van geallieerde b o m menwerpers. Het •waren deze aanvallen van bevriende vliegtuigen die bij de Nederlandse bevolking hard aankwamen. Harder nog dan de talrijke neerstortende V-2's. Adrie Roding beluisterde bij veel omwonenden van voormalige V-2-stellingen bittere opmerkingen over de geallieerden die maar wat raak gooiden op de doorgaans goed gecamoufleerde startplaatsen.

Hoogbejaard Als we door een aantal Duitse grensdorpjes rijden op weg naar een volgende V2-lokatie, zegt Roding: "Het afvuren van een V-2 was omgeven met de grootst mogelijke geheimzinnigheid. Zo'n lanceereenheid trok in kolonnes door de straten, meestal 's nachts. Mensen werden gemaand binnen te blijven. De stoet - vrachtwagens, tankwagens, de oplegger met de raket - trok de bossen in en van daaruit brulde dan even later zo'n ding de lucht in. Slechts in een enkel geval spraken we mensen die dat allemaal bijhielden. Die luisterden naar wat er gebeurde, gingen af op de geluiden in het bos. Op den duur konden ze horen of er iets mis ging met de lancering. Dan was het rennen naar beneden, de kelder in of plat op de grond." Hoewel talloze Nederlanders V-2's hebben zien overvliegen, valt het voor Rodings groepje niet mee ooggetuigen te vinden die hun belevenissen gedetailleerd kunnen navertellen. Veel lastiger is het nog om Duit-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen