VU Magazine 1995 - pagina 561

niets met me aan de hand.' Hij ging verder met lezen. Tenslotte gooide hij de dekens van zich af. 'Ik heb een slechts spijsvertering', zei hij abrupt, 'en dit is de behandeling.' Hij begon me een paar ademhalingsoefeningen te demonstreren. Zijn zware, witte buik bewoog op en neer. Kort daarna ging ik weg. Het baantje bevalt me niet en ik geloof niet dat ik het lang zal volhouden." Lord Moran zou Churchill uiteindelijk ruimschoots overleven. Hetzelfde gold voor de lijfarts van Mac Zedong, Li Zhishui. Net als Moran schreef hij een geruchtmalcend boek over zijn persoonlijke relatie met zijn patiënt. In het geval van Zhishui was er sprake van een mengeling van bewondering en angst voor de wispelturige Chinese leider, die zich lang niet altijd schikte naar de medische wensen van zijn arts. Mao hield er niet alleen een uiterst promiscue levensstijl op na, hij leefde bovendien zeer onhygiënisch. Wassen vond hij tijdverspilling; hij liet zijn huid geregeld door een van zijn lijfwachten opwrijven met een warme, vochtige handdoek. Zijn geslachtorgaan waste hij slechts met de "sappen" van de vrouwen met wie hij het bed deelde. Zijn tanden waren bedekt met een dikke, groene aanslag. 'Op het lijf geschreven' is een bundeling van niet altijd even vlot geschreven verhalen over de relatie tussen beroemde personen en hun lijfarts. Galenus en Marcus Aurelius, Hitler en Morell, Raspoetin en Nicolaas II. En zelfs: Marco van Basten en Ted Troost. Ook die laatste overleefde de carrière van zijn patiënt, (MT)

Op doktersadvies Op 17 april 1941 werd het Nederlandse volk gered door de masseur van Heinrich Himmler. Felix Keisten kreeg op 1 maart 1941 een geheime notitie van de Reichsfühiei-SS onder ogen, waarin deze het plan ontvouwde om het ganse Nederlandse volk (Vlamingen incluis) binnen dertien maanden en vier da^ gen te deporteren naar de omgeving van Lublin. SS'ers en hun families zouden hun plaats innemen. Kersten schrok. Eind jaren twintig had hijzelf pralctijk gehouden in Den Haag. Hij had Prins Hendrik nog behandeld - en met succes. Kersten had dus wat met Nederland en probeerde Himmler tijdens zijn massagebehandelingen op andere gedachten te brengen. Na weken van aandringen lukte dat. Himmler wist tenslotte ook Hitler te overtuigen en de massale deportatie werd uitgesteld tot na de oorlog. Miljoenen Nederlanders zouden Felix Kersten dankbaar moeten zijn. Het liep anders. Kersten werd na de oorlog ontmaskerd als een fantasievol verteller. In 1972 toonde dr Lou de Jong aan dat het deportatieverhaal van a tot z was verzonnen. Wèl was duidelijk dat Felix Kersten een buitengewoon grote invloed had op Heinrich Himmler. Zo wist Kersten zijn broodheer er herhaaldelijk toe te bewegen gevangenen vrij te laten. En in het bijzijn van anderen gaf Himmler, die aan ernstige maagklachten leed, hoog op over zijn privé-masseur. Kersten is een duidelijk voorbeeld van een 'lijfarts' wiens bemoeienis verder reikte dan het lijf van zijn patiënt. Zo ging het vaak met de persoonlijke dokter in de staf van een machthebber. Het vertrouwen

tussen arts en patiënt overschreed dikwijls het betamelijke; van de algemeen wenselijk geachte afstandelijkheid tussen beiden was doorgaans geen spral<:e. Dat gold voor Himmler en Kersten, maar bijvoorbeeld ook voor Winston Churchill en Lord Moran. Tot grote ergernis van Churchills adviseurs bemoeide zijn lijf-

arts zich nadrukkelijk met staatszalcen. In het geruchtmalcende dagboek van Moran dat na de oorlog werd uitgegeven staan vele passages die daarvan getuigen. In datzelfde dagboek werd echter ook duidelijk dat Moran het nodige moest incasseren om zijn hooggeplaatste patiënt te gerieven. Hij schrijft: "Winston Churchill aanvaardde mij zonder geestdrift als zijn arts. Ik ging naar Admiralty House, waar hij als premier verbleef, me afvragend hoe hij me zou ontvangen. Hoewel het al middag was, trof ik hem nog in bed aan. Hij las iets en ging daarmee door terwijl ik naast zijn bed stond. Na een lange tijd legde hij het stuk neer en zei: 'Ik begrijp niet waarom ze zo'n drukte maken. Er is WETENSCHAP,

CULTUUR

J.J.E. van Everdingen, F. Meulenberg, H.E. Fokke, A.J. Six (red.), 'Op het lijf geschreven - bekendheden en hun lijfarts', Boom/Belvédère, f. 35,-.

es) SAMENLEVING

27

- DECEMBER

199s

OP DE PLANK Ilse N. Bulhof, 'Van inhoud naar houding - een nieuwe visie op filosoferen in een pluralistische cultuur'. Kok Agora, f 35,Het boek bevat een zevental essays. Bulhof probeert tendenzen in de postmoderne filosofie vruchtbaar te maken voor een denken dat zich wil laten blijven inspireren door christelijk geloof. Ze constateert dat het denken van Derrida trekken heeft die verwant zijn aan de spiritualiteit van het zenboeddhisme. Bulhof oppert dat dat misschien ook iets zegt over de relevantie van de grote middeleeuwse traditie van christelijke spiritualiteit. In het laatste essay probeert Bulhof met de Japanse schrijver Endo mee te denken over de vraag hoe verschillende wereldreligies elkaar zouden kunnen stimuleren in een tijd waarin mensen van verschillende wereldgodsdiensten steeds meer met elkaar in contact komen.

Herhert van Erkelens, Het spel van de wijsheid - Pauli, Jung en de menswording van God', Kok Agora, f 34,90 Het boek is een poging om de kloof tussen natuurwetenschap en religie te overbruggen. Een sleutelrol hierbij speelt de opvatting van Jung dat het godsbeeld van de viereenheid de geest in de materie voorstelt. Deze geest der materie is sinds de teloorgang van de alchemie in de zeventiende eeuw uit ons wereldbeeld verbannen. Pauli probeert de natuurkundige zover te brengen dat deze de spirituele dimensie van het materiële aan de universiteit in ere herstelt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen