VU Magazine 1995 - pagina 182

DE

UITSPRAAK

D.

PRINSEN

Mugge(n)ziften ..tgd tegen de spelregels van ae .<.-. . oenlcfo;. maken in ,eder ^ ^ ^ ^ - J ^ P ^ ^ ^ ^ J ^ V r J ^ ^ v a n een U . verloedering van hec Nederlands. ^'^^^^^^^Z.n moeten kunn,.,ge afbraak van de ^^•^^^V.'^^^^^^Xl,. is waarbij deze ,en aantonen dat er een ° - ^ ^ ^ ^ f "^^^^^^^Ln dat daarin de kennis

dat dat niet zo

T

erwijl de nog onlangs vanwege zijn taalgevoel gelauwerde Fïits Bolkestein de Statenverkiezingen naar zijn hand zet door extreem-rechtse xenofoben de wind uit de zeilen te nemen, lijken zijn kiezers zich vooralsnog meer zorgen te maken over de veranderende samenstelling van de Nederlandse bevoU<:ing dan over de verloedering van de voertaal hier te lande; een ontwikkeling waaraan zij zelf in niet geringe mate debet zijn. Het W D electoraat bestaat immers vooral uit neringdoenden en andere kleine zelfstandigen; categorieën die, ondanks hun soms nogal nadrukkelijk geventileerde vaderlandsliefde, niet altijd even zachtzinnig en zorgvuldig met hun moedertaal omspringen. We mogen uiteraard niet generaliseren. Bovendien kan het Nederlands tegen een stootje. En met een beetje begrip van de zijde van de lezer/luisteraar komen we, ondanks een gebrekkig geformuleerde boodschap, meestal toch nog een heel eind. Maar wie, zoals de visboer bij mij om de hoek, de mond vol heeft over vreemd volle dat hier niet thuis hoort omdat het de taal niet spreekt, moet geen bord aan de stoeprand zetten waarop hij zijn "waim gebaleken vis" aanprijst, noch zijn verpalckingsmateriaal decoreren met in Gothische letters gevatte absurditeiten als "Zo uit zee, de klant tevree". De neiging tot grappen maken over dergelijke dwaasheden dient echter zo veel mogelijk te worden onderdrukt. Want wie als klant, in afwachting van zijn waim gebakken bokking, onbegrip veinst of een correctief bedoelde opmerking plaatst, oogst geen dank. Integendeel, hij of zij kan rekenen op argwaan, spot en hoon. Voor men het weet ziet men zichzelf, in plaats van de taalvervuiler in kwestie, verwezen naar de periferie der Nederlandstaligen. Want die taal, meneer, mevrouw, die is van ons! Wij maken zélf wel uit of we als zeggen als we dan bedoelen, of we voor de derde persoon meervoud hun in plaats van zij gebruiken, of WETENSCHAP,

CULTUUR

we op onze bestelbusjes voortaan kantoor artikelen en groot handel schrijven in plaats van kantoorartikelen en groothandel. En als u een onsje corned bee/blieft, dan bestelt u maar gewoon kornet bief, net als iedereen! Taalverloedering? Ik dacht het (van?) wel. Maar gelukkig blijkt lang niet iedereen met een meer dan gemiddelde liefde voor en kennis van de Nederlandse taal, mijn pessimisme te delen. De vrees voor verloedering van de taal lijkt niet gerechtvaardigd, schrijft bijvoorbeeld dr A.A. de Boer in het onderhoudend geschreven 'Spreken is zilver, schrijven is goud'; een boekje over spelling(s)perikelen en andere taalproblemen (Sdu Uitgeverij Koninginnegracht, f. 19,90). De auteur wil met zijn geschrift vooral laten zien dat taal een levend organisme is en dat spelling en spraalekunst van het Nederlands voor een belangrijk deel berusten op toevalligheden, misverstanden en inconsequenties. Inderdaad: de geschiedenis der Nederlandse spelling is, sinds De Vries en Te Winkel in 1866 hun 'Woordenlijst' publiceerden, allesbehalve logisch en volgens rechte lijnen verlopen. En de diepere grond van het waarom van bessenjam tegenover bessesap, of van apenrots versus apetrots levert kostelijk leesvoer op. Op grond van zijn eigen ervaring concludeert De Boer in de laatste paragraaf van zijn boek echter, dat in zestig jaar tijds "de kennis van de taal en de drang tot goed taalgebruik" onder het voUc eerder toe- dan afgenomen zijn. Ik waag dat, alleen al op grond van de aard en het structurele karalcter van de paar taalfouten die ik zelf hierboven als voorbeeld gaf, ernstig te betwijfelen. Wellicht maak ik mij daarmee schuldig aan wat De Boer "decadent discussiëren over [...] het ongemanierd gepraat van het grote publiek" noemt. Dat moet dan maar. Miere(n)neuken en mugge(n)ziften vormen tenslotte een respectabel en zéér Nederlands tijdverdrijf.

e) SAMENLEVING

- APRIL

199^

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen