Tractaat van de reformatie der kerken - pagina 60

DE STELSELS VAX KERKKEGEERING.

46 meest bekend d.

is

onder den naam van het

t

e r r

i

t

o

r

i

aal

s

y

s t

e e

m

^

het stelsel dat de ééne wereldkerk splitst en indeelt in zoo vele

i.

brokstukken

en

deelen

als

er vorstelijke territoriën zijn,

Dit stelsel staat lijnrecht tegen

souvereiniteit.

Romes

met eigen

stelsel

over, in

zooverre het de eenheid der v/ereldkerk opzettelijk breekt en verstoort; de nationale onderscheidingen den toon laat aangeven en het niet ;

den Staat onder de Kerk, maar principieel de Kerk onder den Staat stelt. De strijd thans nog altoos in Duitschland tusschen het Pruisische Hof en de curie van Rome gevoerd, geldt dan ook niets minder dan de volstrekte tegenstelling tusschen dit Luthersche en het

Roomsche systeem. Naar luid van dit Luthersche stelsel namelijk, heeftjChristus het gezag over zijn kerk in handen van den vorst des lands gelegd. De koning, hertog of graaf is heer over de kerk, gelijk hij heer over is. De kerk als kerk heeft geen eigen gezag alle gezag over den vorst des lands opgedragen. Want wel verschilde men in de uitlegging van dit feit, door dien de één leerde, dat de vroegere bisschoppelijke macht slechts op den vorst was overgegaan, en de

het land

haar

;

is

andere, stellig zijn

meer consequent, staande

hield, dat

de vorst, krachtens

eigen vorstelijke souvereiniteit, souverein ook over de kerk was,

maar

feitelijk

werd door beiden beleden, dat de vorst

alleen autori-

den fatalen stelregel: cuiug regio e u s r e 1 g o d. w. z. „wie heer is in het land zet den godsdienst naar zijn hand". Het leekenelement kwam in dit Luthersche stelsel geenszins tot zijn recht. Niet twee, maar drie standen onderscheiden de voorstanders van dit Luthersche systeem, t. w.

teit

de

over

landskerk

naar

i

i

i

bezat,

den leekenstand. Van had de dominé'sstand aan te wijzen op wat manier dat gezag zou werken, en bleef voor den leekenstand niets over dan, wat men in vollen ernst noemde, het recht om te gehoorzamen en zich te onderwerpen. Co nsistoriaa l werd daarom dit systeem ook genoemd, overmits de vorsten ten einde niet onder de predikanten te geraken, enkele dominé's in den vorm van een consistorie in hun hoofdstad onder den regeeringsstand,

deze

drie

berustte

den dominé'sstand en den regeeringsstand

bij

zich plaatsten, die dienst

houden;

moesten doen

alle gezag,

om hun

colleg'a's in

toom

te

de aanstelling van superintendenten en generaalinperintendenten strekte, om den teugel beter te doen werken. Reeds hieruit blijkt, hoe het Erastiaansche of Remonstrantsche stelsel, hoewel in de territoriale hoofdgedachte met het Luther-

sche

terwijl voorts

stelsel

samenvallende,

keering brengt.

Erastus

toch

in

dit

stelsel

een gewichtige schaleerden namelijk^

en onze Remonstranten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen