Locus de Consummatione Saeculi - pagina 743

411

College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek).

had het recht van benoeming en

was,

collatie

van een predikantsplaats. Dit

stond niet aan de kerk, maar aan den patronus der heerlijkheid als Overheid der streek.

Wanneer de predikant

verzuimde, had de Overheid het

reclit de desnoods te dwingen. Het opzicht en toezicht over de predikanten was dus uit de handen der kerkeraden weggenomen en aan de Overheden opgedragen. Nu zei men echter, dat de Overheid zulks alleen deed, wanneer de kerkeraad het noodig had geoordeeld.

predikant

te

zijn plicht

onderzoeken

en

hem

Wanneer nu de Overheid een weerbarstigen predikant tot zijn plicht terugmoet daarbij wel in 't oog gehouden, dat dit niet in Roomschen zin

bracht,

bedoeld

is,

waar de Overheid blindelings het oordeel van den bisschop moest

opvolgen. Bij de Gereformeerden had de Overheid altijd het

iiis

discretionis als

wapen tegenover de Roomsche hiërarchie, d. w. z. in elk gegeven geval mocht de Overheid zelf oordeelen of het recht of niet recht was. In de Roomsche landen moet de Overheid de uitspraken der kerk blindelings uitvoeren. De martelaren, die door de geestelijke rechtbank eenmaal als kettei's verhet groote

oordeeld waren, werden door de justitie zonder nader onderzoek, of

zij

ketters

waren of niet, om hals gebracht, zelfs al sympathiseerde de Overlieid meer met den veroordeelde, dan met dengeen, die hem geoordeeld had. De rechter had toen geen ius discretionis. Dit ius discretionis moet aan de Overheid worden toegekend, omdat, waar Overheid slechts de

de

bevelen

der kerk uitvoert, ze dienares der kerk

terwijl de magistraat, als dienaar Clods opgevat, zelf uit

weten komen, hoe

om

ivas het

ius

mede de

de

hij

handelen moet. Maar,

itidependoitia

Gods Woord moet

terioijl het ius discretionis

van doi staat tegenover de kerk

te

aan

te

te

goed

Jiandharen, ivas

discretionis bij het ius circa sacra juist een doodelijk ivapeji lihertas ecclesiae

is,

om

daar-

randen. De Overheid hield zich nu niet aan

de uitspraken van classes en synoden, maar zei: Ik heb zelf te oordeelen. Tengevolge daarvan vroegen de predikanten niet, hoe de gemeente het wilde hebben, maar hoe de burgemeester, al was hi] ook schuinsch in de leer, het goedvond. Door cadeau's enz. werden de vriendschappelijke betrekkingen met de Overheidspersonen steeds in stand gehouden. De predikant kon dan met de kerk doen, wat hij wilde. Dit is ook oorzaak van hetgeen met Bs. van Os ten tijde van Comrie geschied is. Ook toen mengde de stedelijke magistraat zich in de kerkelijke zaken en had hij metterdaad den geheelen toestand in

handen. 5''.

Verder hield

'het ius circa sacra in, dat de Overheid zorgen moest, dat goede

Woorde Gods iverd geobserveerd en moest ze die handhaven. Groede orde in de kerk handhaven wil zeggen: de kerkenorde handhaven.

orde naar den

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen