Locus de Consummatione Saeculi - pagina 741

409 College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek).

dan

mag

zij

ook

dit reclit

voor zich nemen. Zoo

is

dan de

kerli feitelijk

onder

de maclit van den magistraat gebraclit. Dit reclit droeg men verder niet aan de Overheden in

't algemeen, maar ook aan de burgemeesters in de steden op. Ds. Stcinfort was een volkomen representant van dit stelsel. Op de hem gedane vraag, of de burgemeester van

Amsterdam,

zelf

supralapsariër

zijnde,

niet volgens overtuiging de Gerefor-

die infralapsariërs waren, uit de stad

meerden,

moest jagen, werd door hem

eenvoudig ad absurdum redactum. G-eeft men een oordeel aan de Overheid, dan gaat dit natuurlijk in alles door en kent men dus aan de Overheid het recht toe om ook in elk confessioneel geschil een oordeel te vellen en, naar deze beslissing uitvalt, den bestaanden dienst op

bevestigend geantwoord. Dit

zij

te

is

werpen en een anderen

Waar

er voor in de plaats te stellen.

het ius circa sacra aan de Overheid wordt toegekend, wordt de

toe-

wanneer de Overheid het ius reformandi verkrijgt. Men deed dit om tegenover de Roomsche kerk gedekt te zijn, anders zeide men, dat de Overheid de eenmaal bestaande Kerk moest handhaven. Rome was de ware Kerk niet en de Overheid zette de Reformatie in de religie voort. Dit reformeeren bestond hierin, dat ze de Roomsche geestelijken uit de kerken en uit de steden joeg, de beelden uit de kerken liet wegnemen en het optreden van Gereformeerde predikanten bevorderde, zij het ook met geweld. In Groningen en Drenthe b. v. trokken op deze wijze sommige Gereformeerde predikanten met eenige vendels kurassiers de dorpen af. Aan alle pastoors werd de vraag gedaan, of ze zich wilden laten reformeeren. Den meesten pastoors, vooral in de Drenthsche dorpen, kon het weinig schelen. Ze oordeelden het beste om de huik maar naar den wind te hangen en den tabberd door de toga te vervangen, 's Morgens bedienden ze de mis en kondigden dan terwijl af, dat ze 's middags den Heidelbergschen Catechismus zouden verklaren. De Overheid had het recht den zuiveren cultus in te stellen. Praatjes maken was dus overbodig en weigerde een pastoor, dan werd hij eenvoudig afgezet en een sta)id

nog

ander in

veel

hachelijke?',

zijn plaats aangesteld.

de tweede plaats werd aan de Overheid toegekend het ius ad coërcendum ecclesiae turhatorcs et Juiereticos et i)i contra ad vercun religioncm curandam. Er waren toen ter tijd heel wat perturbatores ecclesiae. De ervaring, opgedaan met Anabaptisten, Remonstranten en Socinianen, getuigde wel van moeielijkheden, zooals met Arminius en Vo)-slius en predikanten in NoordHolland. De kerken namen als classis een besluit, doch de magistraat ging er niet mee mede. Tegenover eiken ketter waren de kerken machteloos. Zo konden 2".

In

niet handelend tegen de perturbatores of predikanten der valsche leer optreden,

want de Overheid had

alleen het recht ze uit de kerk te jagen. Bovendien

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen