De verflauwing der grenzen - pagina 26
Rede bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit op 20 october 1892
.
24
van ons denken, bestaan, valt geen verwikken of verwegen. Water verzoent ge nimmer met vuur. Er kan dus van een uitwisschen der grenzen alleen in
in
het
reëele
leven,
onze voorstelling,
maar het
in
onafhankelijk
onze beseffen,
onze begrippen sprake
in
zijn;
dan ook van die begrippen, dat Thilo niet te sterk dat de nieuwere zienswijze „endlich alle Begriffe in
klaagt,
is
Knauel des absoluten Ich in einander wirrte" 93). Toch ging ook dit niet voetstoots. Veeleer stond de majesteit der Logica met haar onveranderlijke denkwetten aan deze ein einzigen
amalgameering
in
grenzen geweld
den weg, en eerst moest dus aan de logische aangedaan, zou de verflauwing der overige
grenzen gelukken. Daarmee begon het onzalig proces dan ook.
Hegel zag helder in, dat zijn Identiteit-systeem voor de gewone Logica niet bestaan kon, en daarom ontzag hij zich niet, de Logica zelve aan te randen, en met name aan het Principinm cxclusi terfii niedii de pees door te snijden 94). Eerst zoo kreeg hij de baan voor zijn cavalcade van identieke begrippen vrij. Maar toen liet hij ze dan ook twee aan twee, arm in arm, voorbij zijn denkenden geest defileeren Het Iets met het Niets het Diesseits met het Jenseits het Eindige met het Oneindige het Ideale met het Reëele; het Zijn met het Denken het Object met het Subject, de Differenz met de Indifferenz de Vrijheid met de Noodzakelijkheid het denkbeeldige Licht met de denkbeeldige Duisternis. ;
:
;
;
;
;
;
Maar
natuurlijk, bij deze abstractiën bleef het niet.
toepassing
hem, en
al
van
het
zijn
identiteitsbegrip
geestverwanten, te doen.
gon de zaak ernstig grens
God
tusschen
op het
te
worden.
en [de
wereld,
Want die
leven was
En
de het
toen eerst be-
toen
om
Om
viel
ook de
de formule van
/«r' trrLi'outi', maar noch mocht verstaan iiQovov, 95). Zoo werd God, naar de niet onjuiste formule van Dr. Mayer, „degradirt zur Weltpotenz" 96), en erger nog voor zijn bewuste leven opgelost in ons inenschelijk leven. Zoo viel ook de grens tusschen God en den mensch weg, met het overwicht aan 's menschen zijde De grens tusschen mensch en mensch moest toen wel volgen. Als golven in den oceaan rezen we op, om in dien oceaan weer te
oud-Hellas te xard
gebruiken, hoogstens
noch
kut' ovaiay
weg te vloien. Als het blad aan den boom liepen w^e uit, om straks
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1892
Abraham Kuyper Collection | 104 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1892
Abraham Kuyper Collection | 104 Pagina's