De verflauwing der grenzen - pagina 26

.

24

van ons denken, bestaan, valt geen verwikken of verwegen. Water verzoent ge nimmer met vuur. Er kan dus van een uitwisschen der grenzen alleen in

in

het

reëele

leven,

onze voorstelling,

maar het

in

onafhankelijk

onze beseffen,

onze begrippen sprake

in

zijn;

dan ook van die begrippen, dat Thilo niet te sterk dat de nieuwere zienswijze „endlich alle Begriffe in

klaagt,

is

Knauel des absoluten Ich in einander wirrte" 93). Toch ging ook dit niet voetstoots. Veeleer stond de majesteit der Logica met haar onveranderlijke denkwetten aan deze ein einzigen

amalgameering

in

grenzen geweld

den weg, en eerst moest dus aan de logische aangedaan, zou de verflauwing der overige

grenzen gelukken. Daarmee begon het onzalig proces dan ook.

Hegel zag helder in, dat zijn Identiteit-systeem voor de gewone Logica niet bestaan kon, en daarom ontzag hij zich niet, de Logica zelve aan te randen, en met name aan het Principinm cxclusi terfii niedii de pees door te snijden 94). Eerst zoo kreeg hij de baan voor zijn cavalcade van identieke begrippen vrij. Maar toen liet hij ze dan ook twee aan twee, arm in arm, voorbij zijn denkenden geest defileeren Het Iets met het Niets het Diesseits met het Jenseits het Eindige met het Oneindige het Ideale met het Reëele; het Zijn met het Denken het Object met het Subject, de Differenz met de Indifferenz de Vrijheid met de Noodzakelijkheid het denkbeeldige Licht met de denkbeeldige Duisternis. ;

:

;

;

;

;

;

Maar

natuurlijk, bij deze abstractiën bleef het niet.

toepassing

hem, en

al

van

het

zijn

identiteitsbegrip

geestverwanten, te doen.

gon de zaak ernstig grens

God

tusschen

op het

te

worden.

en [de

wereld,

Want die

leven was

En

de het

toen eerst be-

toen

om

Om

viel

ook de

de formule van

/«r' trrLi'outi', maar noch mocht verstaan iiQovov, 95). Zoo werd God, naar de niet onjuiste formule van Dr. Mayer, „degradirt zur Weltpotenz" 96), en erger nog voor zijn bewuste leven opgelost in ons inenschelijk leven. Zoo viel ook de grens tusschen God en den mensch weg, met het overwicht aan 's menschen zijde De grens tusschen mensch en mensch moest toen wel volgen. Als golven in den oceaan rezen we op, om in dien oceaan weer te

oud-Hellas te xard

gebruiken, hoogstens

noch

kut' ovaiay

weg te vloien. Als het blad aan den boom liepen w^e uit, om straks

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen