Encyclopedie der Heilige Godgeleerdheid - pagina 253
Deel een. Inleidend deel
,
Afd.
Hfst.
2.
§ 85. SPENER.
III.
245
Theologie, die krachtens haar gronddenkbeeld van „ de rechtvaardi-
ging door het geloof," het individualistisch stempel droeg, en moest
om hem
wel aanleiding geven,
omdat juist Rome
van krypto-Catholicisme
steeds ter wille van de
Kerk het
te
leven in de schaduw had gesteld.
Daar echter Calixtus
Disputatio de principio TJieologico,
Rome juist aanviel
het de autoriteit der
Kerk boven
verdenken
individueele geloofs,
blijkens zijn
op het punt, dat
H. Schrift plaatste
die der
,
het
is
onbetwistbaar, dat dit vermoeden ongegrond was; en moet veeleer dit
op den voorgrond plaatsen van het organisch en historisch leven der
Kerk aangemerkt
als
een
correctief, dat
door Calixtus geleverd
werd op den eenzijdigen trek van de Luthersche orthodoxie,
in
haar toenmalige phase. § 85. Philipp Jacob Spener.
Van
andere
geheel
was
natuur
de
die de school
critiek
van
Spener op de destijds geldende orthodoxie en daarmee ook op de Encyclopaedische opvatting der Theologie uitoefende. Spener was het tegendeel van historisch niet
;
Zijn oppositie was
eer aprioristisch.
tegen het individualisme, maar tegen het intellectualisme ge-
richt. Zijn
keerde zich tegen de ongeestelijke pretentie
heilige toorn
der dorre scholastieke geleerdheid, die met koude afgetrokkenheid het schematismus der Theologie voor de
Gods
in
est
kennisse
Theologia scolastica,
quam monstrum, ex
uit,
nefaria
Philosophiae et Christianae Theologiae, argutarum
commixtione
otiosarum quaestionum
Litteris
God gewelde
de plaats stelde. „Quid vero aliud est," riep Spener
„quid aliud
et
uit
,
tricarumve, atque sententiarum ex sacris
pro arbitrio hominum depromptarum
heroa nostrum Lutherum, damno, quod ex
datum
pura
coelesti
esse,
ut durioribus aliquando in Aristotelem
doctrinae
quidem quam
ille
cum
fuerat,
amasiis
forte delicatiores aures sine
suis
nausea
?
Unde nemo
illa
commixtione im-
conspecto,
ita
indignatum
uteretur verbis,
merebatur, sed
sufiferre
miretur
non
quam nunc
possunt". Gelijk echter
reeds uit dit citaat blijkt, zou deze oppositie op zichzelf Spener nog
met de Luthersche dogmatiek hebben gebracht. Immers Gerhard, wiens autoriteit nog hoog stond, had in even niet
in
stelligen
conflict
zin
geschreven
:
,,
Gravi ac salutari Consilio B. Lutherus
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1894
Abraham Kuyper Collection | 502 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1894
Abraham Kuyper Collection | 502 Pagina's