Ad Valvas 2008-2009 - pagina 10

AD VALVAS 25 augustus 2008

lO

Tussen weten en geloven Geloof en wetenschap vormen al meer dan 125 jaar een pikante combinatie aan de VU. Ad Valvas vroeg vijf gelovigen naar hun visie. De een gelooft letterlijk in het scheppingsverhaal, de ander ziet wetenschap als een religieuze opdracht. TEKST: PETER BREEDVELD FOTO'S: COMVU/RIECHELLE VAN DER VALK

SF^^^

'De islam is niet iets datje aan en uit kunt zetten'

'Het is de verwondering die wetenschappers aanspoort om de werkelijklieid te onderzoeken'

'In de collegej|c gereformeerd^p worden bereé

RACHIDA ABDELLAOUI (23), s t u d e n t e politicologie

LEXBOUTER (52), rector magnificus en medisch bioloog

RONALD MEESTER (44), wiskundige en auteur v

'"Iqra hismi rahhika alladee khalaq' staat er in de koran 'Lees in naam van jouw heer die heeft geschapen.' Voor mij is dat een aansporing om me voortdurend te ontwikkelen, mijn kennis steeds te vergroten. De islam is daar heel duidelijk over, je moet voortdurend alles blijven onderzoeken. Wetenschap bedrijven is een van de vele manieren om volgens de islam te leven. Wist je dat er in de koran duizend verzen staan die gaan over de wenselijkheid van wetenschap? Dat is een zesde van de totale koran! In de middeleeuwen, toen wetenschappers in Europa op de brandstapel eindigden omdat ze bijvoorbeeld beweerden dat de aarde rond was, bloeide de wetenschap in de Arabische wereld. Bagdad was het centrum van de wetenschappelijke vooruitgang. "Dus nee, voor mij is het geloof op geen enkele manier een belemmering voor het bedrijven van wetenschap, of voor het opdoen van wetenschappelijke kennis. Bij mij thuis is het altijd erg gestimuleerd, juist met een beroep op de koran. Mijn geloof is de bril waardoor ik naar de wetenschap kijk. Ik zie niet waarom dat niet zou kunnen. De islam is niet iets datje aan en uit kunt zetten. Iedereen kijkt vanuit een bepaald perspectief Honderd procent objectief naar politiek kijken kan niemand, daar moetje niet naïef in zijn. Daarom kun je nog wel objectief oordelen. Als het bijvoorbeeld gaat over het Israelisch-Palestijnse conflict, kun je vaststellen wat de feiten zijn. Welke afspraken er zijn gemaakt en welke verdragen er zijn geschonden. Het zijn vaak andere mensen die je verwijten bevooroordeeld te zijn, als je ze erop wijst dat Israel bepaalde VN-verdragen heeft geschonden en dus iUegaal bepaalde gebieden bezet. De medestudenten met wie ik veel omga, vormen een gemengd gezelschap. Maar de studenten die ik zie in de collegezaal en de bibliotheek, zijn voor het merendeel Nederlanders van wie de meerderheid ongelovig is. Daardoor voel ik me als gelovige nog niet geïsoleerd. Schroom om over mijn geloof te praten, heb ik al helemaal niet. Als Marokkaanse moslima is me de afgelopen jaren immers zo vaak gevraagd om van alles uit te leggen. Het valt me op dat mensen heel erg belangstellend zijn. Ik heb niet bewust voor de VU gekozen. Maar het is wel goed dat aan deze universiteit speciale voorzieningen zijn getroffen voor moslims, zoals een gebedsruimte. Ik ken de UvA ook een beetje. Daar zijn ze nu pas bezig met het treffen van dergelijke voorzieningen. In die zin heeft de VU dus wel een streepje voor."

"In mijn visie is geloof eerder een aanvulling dan een hindernis bij het bedrijven van wetenschap. Wetenschap is een methode om de werkelijkheid te leren kennen, en georganiseerde twijfel speelt daarbij een belangrijke rol. Zoals Karl Popper het zegt alle wetenschappelijke theorieën moeten falsifieerbaar zijn. Religieuze opvattingen hebben in het domein van de empirische wetenschap geen rol. Bij reflectieve wetenschap ligt dat complexer, maar dat is niet mijn achtergrond. Religie geeft velen inspiratie, het is de verwondering die wetenschappers aanspoort om de werkelijkheid te onderzoeken. Het geloof zit aan de voorkant en aan de achterkant van de wetenschap. Aan de voorkant bij het kiezen van de vraagstelling, aan de achterkant wanneer je oordeelt over de waarde en betekenis van wat je hebt ontdekt, en hoe je de nieuw gevonden wetenschappelijke kennis gaat toepassen, en óf je die gaat toepassen. 'Wat moeten we ermee? Wat is de betekenis van dit alles? Draagt het bij aan een betere wereld?' Dat perspectief laat zich prima vatten in de christelijke termen rentmeesterschap en barmhartigheid. Het is natuurlijk niet zo dat de VU het alleenrecht heeft op de dialoog tussen levensbeschouwing en wetenschap, maar aan deze universiteit is wel meer traditie op dat gebied. Een traditie waar we trots op zijn. De worsteUng met de evolutietheorie is daar een goed voorbeeld van. Die lijkt in strijd te zijn met de grote verhalen in de christelijke en de islamitische traditie. In de jaren vijftig heeft de VU-evolutiebioloog professor Lever een belangrijke rol gespeeld bij de acceptatie van de evolutietheorie in de meeste christelijke kringen. We dachten dus dat we daar uit waren, totdat een paar jaar geleden een groepje moslimstudenten liet weten veel moeite te hebben met die theorie. Mede daardoor is de discussie over de verhouding tussen geloof en wetenschap weer op gang gebracht. In de jaren zeventig, tachtig en negentig was dit binnen de VU nauwelijks onderwerp van gesprek. Je liep er niet mee te koop. Die moslimstudenten waren dus in zekere zin een blessing m disguise. Ik denk dat er aan de VU vanwege de historische wortels meer aandacht is voor levensbeschouwing. Dat is belangrijk voor de academische vorming van de studenten. Discussie over het spanningsveld tussen wetenschap en geloof is hier minder ongemakkelijk dan bij andere instellingen."

"Wetenschap is een heel mooie or\, tmaa dingen die we principieel niet kuren|re] om te gaan. Religie is een taal, eeii ofer dat er een spanningsveld bestaat tie 91^ een verkeerd beeld van minstens fWeè. I bijvoorbeeld de neiging om weteipn als heid te ontdekken. Aan de anderem vee gen overeind die haaks staan op #eten. Als je denkt dat die botst met je gje bij Tegenstanders van de evolutiethe va|ik theorie nog zo veel gaten zitten. Denifir onderscheid maken tussen de vrans is ^ het antwoord daarop ja luidt - en we da - daarop is het antwoord nee. DeOTÏe w aUes mee te kunnen verklaren. "Ik erger me aan de manier waaro'i- als theorie de kansrekening, mijn valsbruil van de voorstanders is die van hel|e goo zo gaat dat ook met de evolutie v^ ioüt, goed. De tegenstanders menen dsat dn? klein is dat het onmogelijk is. Ertterjiie waarmee j e kunt werken. l Het is goed dat er aan de VU veel <voor L moetje wel oppassen dat er in de g e ^ J worden bereden, of daterjuisteene|ris moeten zelf een mening kunnemf heb i Ik ben zeer geïnteresseerd in leveii'ing. i die je als wetenschapper hebt, deje wilt de positie die je toekent aan watjJiofliGould geloofde dat er totaal geeii^ss|n er is juist heel veel overlap. In de traiïde beschouwing naar voren; Religie ii^P^iJ goed scheidbaar."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen