Geen duimbreed?! - pagina 40

VOORSPEL

DE G E R E F O R M E E R D E N

E N DE N S B

Niet alleen nazi-Duitsland en de jodenvervolging hielden de gereformeerden in de jaren dertig bezig. Ook tegenover de NSB moest een houding bepaald worden. Al vrij vroeg, in 1933, vroeg de kerkenraad van de vissersdorpen Bunschoten en Spakenburg om advies aan H. H. Kuyper, als kerkrechtelijk deskundige en adviseur van de gereformeerde synode, inzake lidmaten die zich aansloten bij de NSB of een andere fascistische partij. De vu-hoogleraar was van mening dat er in zo'n geval zeker vermaand moest worden, maar dat men niet tot censuur, uitsluiting, zou kunnen overgaan. Voor zo'n verstrekkende maatregel zou toch een synodebesluit moeten voorliggen. 55 In de zomer van dat jaar kwam de zaak aan de orde op de synode van Middelburg. Een commissie onder voorzitterschap van de vu-hoogleraar dr. G. Ch. Aalders, sinds 1 9 2 0 hoogleraar in de ambtelijke vakken en de vakken van het Oude Testament, kwam met het advies dat hele groepen van personen niet zouden kunnen worden uitgesloten uit het kerkelijk verband, ook al zouden zij lid zijn van een organisatie waarvan de doelstellingen ten slotte ten zeerste zouden moeten worden veroordeeld. Alleen wanneer zo'n organisatie zou aanzetten tot afkeurenswaardig handelen, zou men tot uitsluiting over kunnen gaan. 5 6 In het voorjaar van 1934 nam de classis Leiden het besluit, dat het lidmaatschap van de NSB tot uitsluiting uit de kerk zou kunnen leiden. 57 Meer kerkelijke vergaderingen namen soortgelijke besluiten, onder andere de kerkenraad van Rotterdam-Delfshaven, die NSB-leden kerkelijke ambten wilde weigeren. De kerkenraad stelde dit aan de orde bij de classis Rotterdam, maar werd in die actie gefnuikt door H. H. Kuyper, die ook in deze zaak adviseerde, dat uitsluitend een algemene centrale synode uitsluitsel zou kunnen brengen. 5 8 Kuyper was bang, dat stappen tegen NS B-leden alleen vanwege het lidmaatschap van die partij tot steeds strengere en verdergaande tuchtmaatregelen zouden leiden en daardoor tot misbruik van tucht. Hij was van mening dat uitsluitend uit principieel bijbelse overwegingen de synode tegen het fascisme zou mogen optreden, niet zo zeer tegen een specifieke partij. Op lidmaten zou alleen tucht mogen worden uitgeoefend, als het handelingen of meningen van hen persoonlijk betrof. De kwestie werd bovendien vertroebeld doordat sommige ker-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen