Bijzondere chemie?! - pagina 164

ORGANISCHE

166

EN A N O R G A N I S C H E

CHEMIE

In 1 9 9 6 volgde prof. dr. K. Lammertsma Bickelhaupt op. Dit luidde de volgende fase in voor de Vakgroep Organische en Anorganische Chemie. In het onderzoek werden computationele methoden geïntegreerd met het experimentele fysisch-organische programma. Dit begon met het ontwikkelen van de laag-valente organofosforchemie. Lammertsma was geschoold als fysisch organicus bij prof. dr. H. Wijnberg van de Universiteit van Groningen en prof. dr. H. Cerfontain van de Universiteit van Amsterdam. Hij werd vooral geïnspireerd door zijn mentoren prof. dr. F. Sondheimer, prof. dr. P. von Ragué Schleyer en prof. dr. G. A. Olah (Nobel laureaat 1994) van de University of Southern California (Los Angeles). Het onderzoek van Lammertsma richtte zich over een periode van vijftien jaar in de Verenigde Staten op reactieve intermediairen. Met gebruik van 'ab initio' molecular orbital methoden werden eigenschappen en reactiviteiten onderzocht van carbodikationen (dubbel geladen koolwaterstoffen) die niet of nauwelijks te detecteren waren. Begin jaren tachtig resulteerde dit in publicaties met prof. dr. J. A. Pople (Nobel laureaat 1998) als co-auteur. Eind jaren tachtig kwam de onontgonnen laag-valente organofosforchemie in beeld vanwege haar sterke gelijkenis met de koolwaterstofchemie. Het experimentele onderzoek van Lammertsma, dat gericht was op toepassingen van fosfinidenen in analogie met carbenen (PH in plaats van C H J , werd geleid door dr. M. Schakel. Naast het ontwikkelen van reagentia werden talrijke nieuwe types van verbindingen gesynthetiseerd. Een esthetisch voorbeeld van een sterk gespannen structuur is het symmetrische fosfa[7]triangulaan. Deze onverwacht stabiele verbinding heeft zeven spirc verbonden drieringen met een fosforatoom in de centrale ring (fosfiraan). Er werd ook een dynamisch molecuul gemaakt, waarin een fosforatoom 'rondwandelde' over de ring van acht koolstofatomen van cyclooctatetraeen. Metaalcomplexering bepaalt veelal de stabiliteit van de reagentia. Stabielere complexen werden gezocht om een katalytische functie te vervullen, zoals de industrieel belangrijke carbeen complexen. Nieuwe organofosfor liganden voor homogene katalysatoren werden gesynthetiseerd net als moleculaire draden, ringen en dozen (met acetyleen-gekoppelde fosforatomen met C=C-P als basiseenheid) met het oog op hun materiaaleigenschappen. Ook is een doorstart gemaakt met koolstofgesubstitueerde pentagecoördineerde silicaten als alternatief voor industriële boraten en aluminaten. Kristallijne verbindin-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen