De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 213

CHRISTELIJK-SOCIAAL

te daar kennis met het continentale liberalisme, dat van Nederlandse jong-liberale economen en politici als N . G . Pierson, H . P . G . Quack en G. Vissering, die grote aandacht hadden voor de sociale problematiek. Aangenomen wordt, dat Hertzog ook Kuypers rede over het sociale vraagstuk in 1891 of persoonlijk aangehoord heeft, of die tenminste goed bestudeerd heeft. 572 Kuyper zette daarin hoog in. De arbeider, naar Gods beeld geschapen, heeft recht op een menswaardig bestaan. 212

Tegen de sociale kwestie helpt geen filantropie, alleen architectonische kritiek. Sociaal beleid is dus ook overheidstaak. O m Van der Merwe's samenvatting daarvan in zijn dissertatie aan te halen: wanneer 'die sonde sosiale ellende teweeg breng, moet die owerheid beteugelend optree'. 373 Hertzog was geen kerkganger en bekende een agnost te zijn, maar deelde deze benadering. Het beleid van de coalitieregering met de (overwegend Engelse) Arbeiderspartij die hij vanaf 1924 leidde, bewees het. Hoe diep het christelijk-sociale denken Van der Merwe zat, bleek toen Hertzog in reactie op de economische malaise in 1933 een coalitieregering met Smuts vormde: met het kapitalisme en de Britse mijnbazen dus! Er speelden meer zaken, maar veelzeggend is dat Van der Merwe ondanks zijn oude band met Hertzog en eenheidsstreven koos voor de Gesuiwerde Nationalisten van D. F. Malan, die eveneens stond voor bescherming van de armen en zwakken in de samenleving - vanuit een geheel andere theologische achtergrond weliswaar, maar toch. 374 Van der Merwe bleef zijn calvinistische opvattingen getrouw. In augustus 1940 overleed hij onverwacht op betrekkelijk jonge leeftijd. Intussen schreef een jongere generatie Afrikaners over de sociale kwesties. Verscheidenen van hen hadden in de jaren '30 aan de v u gestudeerd, en probeerden met behulp van wat zij daar geleerd hadden een nieuwe koers te vinden.

TOTIUS

Ongetwijfeld was }. D. duToit in de eerste helft van de twintigste eeuw de meest gerespecteerde oud-leerling van de v u in Zuid-Afrika. 375 Sinds zijn promotie aan de v u in 1903 gaf hij leiding aan de Gereformeerde Kerk in Zuid-Afrika, eerst als predikant te Potchefstroom,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen