De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 60

BEKOELDE

BROEDERSCHAP

men in het land, ontvangen alle Christelijke vrienden zoo in den Haag als elders de indruk, dat Gij inzake het Hooger Onderwijs misleid wordt. Men schrijft mij dit van alle kanten. 156 Ik weerspreek het. Onbepaald zeggende: "op Du Toit kunt ge vast rekenen"! Maar dan komen de krantenberichten over het plan-Fruin. Ik wordt bewust ervan onkundig gehouden, tijd voor een gesprek met mij is er niet, en intussen regelt U het hoger onderwijs voor de Transvaal 'met de Joodjes, en uw oude vriend Kuyper wordt er buiten gehouden'.

Met een emotionele oproep ondernam Kuyper een laatste poging om de relatie met Du Toit en dus de positie van de v u te redden: O, mijn lieve Broeder, kom dan even bij me, geef me de hand en alles is vergeven. Ik begrijp Uw moeilijke positie, misschien zou ik in Uw plaats nog verder gegaan zijn. Maar heel de wonde in mijn hart. Twee nachten sliep ik niet van het hartzeer, die Gij mij aandeedt.

Kuypers schrijven bereikte zijn doel niet. Natuurlijk, Du Toit had wel direct 'na lezing van Uw beroep op mijn hart ... naar U [willen] ijlen om U de hand te drukken en U daarbij toe te roepen: "gij hebt mij misverstaan, mijn hart is recht met U"\ Maar hij deed het niet. In zijn hotel, een paar Amsterdamse straten verderop, schreef hij hem een brief. Die begon met de hierboven aangehaalde opening, om vervolgens Kuypers kritiek duidelijk af te wijzen: Openhartig moet ik U echter bekennen, dat ik Uw advies op 't ontwerpFruin (...) gezocht en gedwongen vind.

Een fundamentele afwijzing dus van de kritiek van Kuyper, die immers geschreven had dat aanvaarding van het plan-Fruin 'het verleenen van een zeer groot privilege aan het on-Christelijk-Overheidsonderwijs en tot de algeheele achterstelling van het Vrije Christelijk Hoger Onderwijs' betekende.157 En dat niet alleen in Nederland. Uitvoering ervan zou Transvaal (Kuypers toevluchtsoord, nog maar twee weken geleden in Plancius!) 'in handen der Revolutionairen brengen'. 158 Een inhoudelijke argumentatie van zijn afwijzing van Kuypers kritiek gaf Du Toit niet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen