De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 320

BROEDERTWIST

biograaf constateerde dat dit hem tot een 'vereensaamde politikus' maakte. 93 Die eenzaamheid was niet beperkt tot het politieke terrein. In 1945 nam de synode van de Gereformeerde Kerken een klacht tegen De Wet wegens dwaalleer in behandeling. Aan die zaak kwam in februari 1946 onverwacht een einde, omdat De Wet bedankte voor zijn lidmaatschap van de Gereformeerde Kerk zowel als voor het hoogleraarschap aan de Theologische School te Potchefstroom. Hij erkende, dat hij een meer persoonlijke en subjectieve (evangelische) houding jegens de evangelieroeping voorstond, terwijl volgens hem de 'Gereformeerde Kerk in die meeste van sy leiers beheers word deur 'n gees van dor verstandelike objektivisme waardeur die uitverkiesing en genadeverbond veelal moet doen net as 'n vyeblad waaragter die mens sy persoonlike verantwoordelikheid ten opsigte van die Evangelieroeping kan wegdoesel'. 94 Maar zijn zelfverdediging opende met een niet-theologisch argument: de 'ongesonde en sieklike groepgees in die hoofstad van die Gereformeerdes' en de 'gees van tradisionele napratery (napraat van sekere teoloë) wat vir my onhoudbaar geword het, omdat die opinies van enkelinge bo Skrif en Konfessie gestel word'. De Wets biografische schets zwijgt over diens politieke activiteiten en opvattingen in de oorlogsjaren, maar ongetwijfeld hadden die hem ook kritisch gemaakt jegens zijn omgeving. 95 De Wets ontwikkeling illustreert de pijnlijke broedertwist onder de Zuid-Afrikaanse calvinisten, die ideologisch veel dieper ging dan bijvoorbeeld Stoker wilde erkennen. De Wets afscheid van de Nasionale Party in 1936 was immers een protest tegen het liberaal-democratische en weinig principiële machtsstreven van D.F. Malan, J.G. Strydom en anderen. Maar De Wet zocht - anders dan Stoker en ten dele L. J. du Plessis - zijn heil niet in de Ossewabrandwag en was niet gecharmeerd van de nationaal-socialistische ideologie. Veel weerklank vonden De Wets waarschuwingen in Potchefstroom overigens niet. Ook niet onder de studenten aldaar. Die waren massaal lid van de Afrikaanse Nasionale Studentebond ( a n s ) , opgericht in 1936 en volbloed nationaal en republikeins gezind. Een Vryheidsmanifes van a n s van 1 juli 1940 bevestigde het nog eens: 'Ons voel dat ons die tydstip bereik het waarop ons onomwonde die omskepping van die Unie van Suid-Afrika tot 'n republikeinse Staat moet eis'. 96

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen