De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 310

STRYD OM

DIE

ORDES

ons is die nood van ons volk, nie die nood van die individu nie'. 48 Stoker wilde koers en leiding geven aan zijn volk in crisis. 49 Hij was diep overtuigd van de superioriteit van zijn calvinistische orde. Maar roepingsbesef en persoonlijke ambities, gecombineerd met ijdelheid en naïviteit, leidden h e m op glibberige paden. De kort tevoren in 1941 bekendgemaakte grondwetsvoorstellen van een eenheidscomité van diverse Afrikaner organisaties (en stevig door de Herenigde Nasionale Party beïnvloed) gingen dan ook nog niet ver genoeg, schreef Stoker op een van de laatste bladzijden van zijn boek, in een duidelijke poging zijn calvinisme aanvaardbaar te maken voor de OB: 'dit gee nog nie voldoende gesag en persoonlike verantwoordelikheid aan die president nie; dit gee te veel m a g aan die volksraad; dit laat die ouerregte in onderwyssake, ens. nie tot hul reg kom nie; en so meer'. 50 Een autoritair presidentieel stelsel en het Dopperideaal van de 'school aan de ouders' in één zin! Het Afrikaner eenheidscomité waartegen Stoker uithaalde, dankte zijn ontstaan grotendeels aan zijn collega L. J. du Plessis. 51 Een charismatisch man, een classicus (met een vu-kandidaatsexamen, januari 1921) die grote maatschappelijke belangstelling bezat. Reeds als student in Amsterdam verzamelde Wikus du Plessis literatuur over het christelijk-sociale denken: natuurlijk Kuypers Stone Lectures over Calvinism (eigenhandig overgetikt!), Slotemaker de Bruine over de arbeidersbeweging, krantenknipsels over Bavinck en het stemrecht van de vrouw, stukken over Talma. 52 Te Potchefstroom doceerde hij na 1933 vooral economie en staatsleer. Du Plessis was een actief auteur over politiek en het politieke denken. 53 In het tijdschrift Koers dat sinds 1933 de spreekbuis van de Potchefstroomse calvinisten was, had Du Plessis een vaste rubriek 'Die loop van die dinge', waarin hij de binnen- en buitenlandse politiek analyseerde en commentarieerde. 5 4 In 1933 werd hij voorzitter van de Transvaalse Nasionale Party en hij was een vooraanstaand lid van de Afrikaner Broederbond, het invloedrijke genootschap ter bevordering van de Afrikaner belangen. In de loop van 1941, terwijl het Afrikaner volk door elkaar bestrijdende organisaties en personages in opperste verwarring leefde, wierp Du Plessis zich op als bemiddelaar tussen Herenigde Nasionale Party en OB. Het Afrikaner Eenheid Komitee onder zijn voorzitterschap probeerde tevergeefs de diverse Afrikaner leiders op één lijn te brengen.

309

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen