Augustinus' werk over de christelijke wetenschap - pagina 20

Gelijk straks ten aanzien der artes liberales, zoo rijst thans ten opzichte der rhetorica de vraag, welke waarde Augustinus' beschouwing voor haar gehad heeft, ook al bleef die waarde voorshands slechts van theoretische beteekenis. Doordat hij haar losmaakt van de heidensche literatuur en haar baseert op de Christelijke letterkunde, ja zelfs op de Heilige Schrift, redt hij haar voor het Christendom en doet i n haar een belangrijk cultuurelement voortleven i n de wereld, die steeds meer van het heidendom vervreemdde. D e strijd over de vraag of de Christen de heidensche wetenschap — en dat w i l i n dezen tijd i n hoofdzaak zeggen de rhetorica — zal bestudeeren en zich naar haar gedragen of niet, komt tot een einde, wanneer die wetenschap haar heidensch karakter heeft verloren en gekerstend is. In Augustinus' theorie bestaat de tegenstelling uit Hieronymus' droom: Ciceronianus — Christianus niet meer. A a n den anderen kant verlost ze de Christelijke auteurs uit de onwaardige positie, waarin ze verkeerden, doordat ze meenden krachtens hun beginsel i n hun stijl een simplicitas te moeten toonen, die ze krachtens h u n opvoeding en ontwikkeling er niet i n konden leggen: nu de gewaande simplicitas der apostelen en profeten i n werkelijkheid een natuurlijke eloquentie blijkt te zijn, is het duidelijk, dat er geen disharmonie tusschen hoofd en hart behoeft te wezen, die leidt tot hypocritische uitlatingen als ik straks van Hieronymus aanhaalde. D e rhetorica is verder voor Augustinus niet doel, maar slechts middel. Z i j mag niet door de pomposa recitatio, die nog Ennodius boven al het aardsche stelt ), haar doel i n zichzelf vinden, maar zij ziet zich de taak toegewezen, ,,ut militet veritati", te kampen voor de waarheid. D o o r haar weer een taak toe te kennen, die ze sinds het bloeitijdperk der republiek niet meer gehad had, en i n het bijzonder door haar deze taak toe te kennen, saneert Augustinus de rhetorica grondig en vernieuwt hij haar levenskracht. Zooals, gelijk hij zegt, de ,,doctrinae Christianae sanitas" Cyprianus teruggeroepen heeft van het vormen van schuimenden woordenpraal tot een ernstiger en bescheidener welsprekendheid ), zoo veredelt hij zelf de rhetorica door van haar i n plaats van genieting der ooren een duidelijke en zich op het begrijpen richtende uiteenzetting te eischen. 75

76

M e t haar taak geeft Augustinus de rhetorica een nieuwen 22

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen