Zevende Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden Grondslag - pagina 55

LITI

of' vereenzelvigt ze in pantheïsme en maakt zich zelven tot god. Op ieder gebied van -wetenschap zijn de raadselen talrijk, oorsprong en einde, wezen en doel van al wat bestaat zijn voor haar verborgen. De oorsprong der taal, het begin der geschiedenis, het ontstaan van het rechtsbesef zijn voor haar raadselen. Mysteriën omringen haar van alle zijden; en waar ze 't meest exact heet, daar neemt ze 't meest haar toevlucht tot de hypothese. Al ons weten is stukwerk en zal het ten allen tijde blijven. Alles wat geschied is, weet alleen de Eeuwige, wij, die van gisteren zijn, kennen slechts een klein, zeer klein deel; al wat is en al wat geschiedt in de diepten der aarde en de hoogten der hemelen, het wezen der dingen en den grond van hun bestaan, kent alleen de Oneindige; wij eindige schepselen zijn beperkt van horizon en nog beperkter van bewustzijn, wij die leven bij successie van oogenblikken; al wat zijn zal in der eeuwen toekomst weet alleen Hij die was en die is en die zijn zal, voor ons is het met een sluier omhangen, dien geen vorschend oog doorboort. Laat ons daarom ootmoedig zijn en nederig van hart en nooit onze wetenscha,p stellen boven de dingen, die God voor de wijzen en verstandigen verborgen heeft en heeft ze den kinderkens geopenbaard. Eindelijk wgd ik nog eene enkele opmerking aan de methode bij de beoefening der wetenschap te volgen. Het heeft U misschien verwonderd, dat ik, toen ik over den aard van het weten en de beginselen der wetenschap tot U sprak, die afleidde uit de etymologie der woorden. Ik stem toe, dat deze weg gevaarlijk is en toch is hij in beginsel de ware, zoo ik mij niet bedrieg en bij alle eigenljjke wetenschappen, 't zij men ze speculatieve, theoretische of geesteswetenschappen wil noemen, in tegenstelling met de empirische, technische en natuurwetenschappen, te bewandelen. Deze methode toch is eigenlijk eene historische. De ontwikkeling van het menschelyke bewustzijn gedurende de eeuwen van zijn bestaan, heeft zich met onbedriegelijke zekerheid afgedrukt in de taal, zoodat deze eene trouwe draagster is van het beeld dier ontwikkeling in hare verschillende perioden. De taal van Homerus is tot op zekere hoogte, want de kunst modifieert op hare w^ze de volkstaal, de spiegel van den geest der oude Grieken; de taal van een Thucydides en Plato drukt voor wie ooren heeft om het te hooren, het denken en gevoelen uit van den Griek uit den bloeitijd van zijn volksbestaan en het Grieksch van de Septuaginta en het Nieuwe Testament geeft ons het beeld te aanschouwen van den gehelleniseerden Jood, van Grieksche beschaving geënt op Hebreeuwschen stam, van de taal der heidenen doorwaaid van den Geest des Heeren. Is zoo de taal het gefixeerde beeld van het volksbewustzijn, dan

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen