Jaarboek 1966 - pagina 60

opbouwde als zelfstandige discipline op basis van een rationele ziektebeschouwing, die aansloot bij het werk der natuurfilosofen. Het theurgische aspect verdween aldus uit de geneeskunde. Men zal dat destijds wel betreurd hebben, achteraf bezien echter is er geen sprake van verlies, doch van winst en wel voornamelijk ten aanzien van de positie van de zieke. Hij is nu niet langer een mogelijkerwijze terecht door de goden geslagene; van zondaar wordt hij patiënt, van taboe tot medemens. In plaats van oordeel en straf komt het mededogen, nog steeds het fundament der geneeskunde. Waar religieuze criteria irrelevant werden ontstond behoefte aan een zelfstandige tussenmenselijke medische ethiek, die uitging van de waarde en de waardigheid van de mens, van ieder mens. Daardoor kon het Jusjurandum ethische basis worden voor een wereldwijde geneeskunde, onafhankelijk van incidentele en locale religieuze inzichten. Men hoede zich ervoor te menen dat met het corpus hippocraticum de moderne geneeskunde in de huidige betekenis van het woord een aanvang zou hebben genomen. Hippocrates stelde de geneeskunde open voor de natuurfilosofie van zijn tijd, maar dat was nog geen natuurwetenschap. Eeuw in, eeuw uit doolt de natuurfilosofie in speculatieve beweringen rond en de geneeskunde wordt daar nauweUjks door beïnvloed. De hippocratische geneeskunde is empirisch van aard. De religie speelt in haar geen rol meer, de wetenschap speelt in haar nog geen rol. Zij vervalt dan ook vaak in duisterder magie dan ooit tevoren. Haar sterke zijde, die haar a.h.w. doet overleven, is haar ethiek. En hierin zien we, vooral in later eeuwen, een merkwaardige ontwikkeling. Het is alsof de geneeskunde toch niet genoeg heeft aan een tussenmenseUjke norm alleen. Zij zoekt als het ware een punt van referentie daar boven, in de religieuze sfeer. Zij vindt dat door het leven, het aardse mensenleven en de voortduur daarvan te poneren en te beleven als een heilig, onaantastbaar idool. Zij schept daarmee haar eigen sacerdotium en in die zin blijft religieus beleven van onverdachte zuiverheid de geneeskunde leiden. Het Romeinse Rijk zakt ineen en de Islam wordt de grote wereldmacht. De klassieke teksten, reeds eerder in het Syrisch bekend, worden daaruit overgebracht in het Arabisch en zullen eeuwen later, opnieuw in het Latijn vertaald de basis vormen voor de nieuwe Europese geneeskunde, waarvan wij de eerste 58

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen