Jaarboek 1966 - pagina 65

Men is geneigd deze scientificering te betreuren, maar het feit blijft dat de werkelijkheid die de 20ste eeuwer beleeft, voor zover het zijn materiële, biologische en sociologische referenties betreft, voor een zeer groot deel door de wetenschap bepaald wordt en het is dan ook begrijpelijk dat de hedendaagse werkelijkheid alleen maar beleef baar is in een existentie die althans een deel van haar zekerheid vindt in referentiepunten uit de wetenschap. Het beleven daarvan voltrekt zich in steeds mundialer gelijkvormigheid. De macht van mens óver mens is bijzonder groot geworden en wordt uitgeoefend door kleine anonieme oligarchieën. Het wereldbeeld dat uit de wetenschap opgebouwd wordt is overigens weinig stabiel. De wetenschap zelf zal de eerste zijn om te erkennen dat de door haar verschafte referenties bijzonder kortdurende garanties verschaiïen. De beeldenstorm der wetenschap (Umbgrove) treft vrijwel dag aan dag het uit haar opgebouwde wereldbeeld. Een werkeUjkheid die alleen beleefd wordt in door de wetenschap gegarandeerde referenties is koud, begeestert niet, is in tegenstelling tot wat men zou verwachten, gedeshumaniseerd. Huxley en Orwell hebben een dergehjk eenzijdig beleefde werkelijkheid voortreffelijk beschreven. Reeds in onze dagen kunnen velen toch al niet meer verder komen dan dat. Zij beleven alle garanties voor hun existentie alleen in relatie met die gescientificeerde geseculariseerde werkelijkheid en ervaren dan ook de unificatie, de instabiliteit, de koude macht van mens over mens en de anonimiteit van wie hen overheersen. Gelukkig komen ze er toch nog tegen in opstand al weten zij nauwelijks in welke richting zij hun onlustgevoelens moeten uiten. Duidelijk tonen zij echter hoezeer een puur gescientificeerd wereldbeeld onbeleefbaar is en dat lijkt begrijpelijk daar de mens vanaf zijn eerste bewustwording zijn existentiële zekerheid heeft gezocht, niet alléén in empirie c.q. wetenschap, maar ook in ethiek en religie en die noodzaak blijft voor hen onverminderd bestaan, wil hij mens blijven. Evenwel, en dat is de fundamentele verandering in onze tijd, dat overkomt ons (!), referentiepunten uit ethiek en religie kunnen alleen beleefbaar zijn indien zij overeenkomen, concorderen met die welke de wetenschap verschaft. Ik zeg niet dat zij van wetenschappelijke aard moeten zijn: de garanties 63

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen