1906-1907 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 20

Voorts heeft God den mensch een psyche gegeven, waarmede deze schiften en verbinden, deduceeren en induceeren kan; methoden uitdenken om de wetenschap op te bouwen — een orgaan, dat in zijn functies aan iets goddelijks doet denken en . . . . dat zich niet denken laat, dat door evolutie van de stof ooit zou kunnen zijn ontstaan; dat door niemand anders kan geformeerd zijn dan door een oneindige wijsheid, die het eigenschappen toebedeelde die zij zelve bezat. Zoo verstaan wij de schepping van den mensch naar Gods beeld en gelijkenis. Der Mensch ist keine Art Zufallserscheinung. ^ Plato, de grootste denker en meest logische steller der oudheid, heeft gezegd: «Het intellect is het goddelijke in den mensch, het is zijn kroon en sieraad; in het verstand draagt hij het beeld der Godheid, een straal Harer eeuwige waarheid." Nu weet de mensch dat hij niet in het duister behoeft rond te tasten, niet maar op goed geluk af op wetenschap behoeft uit te gaan, maar hij ia overtuigd, hij gelooft, d. i. hij is subjectief verzekerd, dat hij in staat gesteld is om door zin en rede het licht der zuivere wetenschap te ontsteken. Nu ligt alles in den mensch als subject gereed om wetenschap te drijven. En als objecten van studie heeft God hem gegeven: De Natuur en Zijn Woord, Zijn algemeene en Zijn bijzondere openbaring. Hierop heeft nu de mensch zijn wetenschappelijken aanleg te oefenen. De studie van Gods woord en het geloof aan Zijne waarheid zijn ons geen beletsel om de natuur zuiver te beoefenen, integendeel zij komen ons in de natuurstudie te hulp; evenals omgekeerd de ware

voor een phantooni verklaren — de wetenschap aan het Koningsberger genie veel te danken heeft. Dieper, genialer, oorspronkelijker gedacht dan door Kant, is wellicht door geen enkel philosoof. Toen er van eene physiologic der zintuigen nog geen sprake was, heeft Kant reeds de stelling verkondigd dat de vorm der verschijnselen wier stof door zintuigelijke waarneming gegeven is, door het subject zelf ,,gemaakt" wordt. Hij voelde als bij wetenschappelijk instinkt, dat — aether en luchttrillingen daar buiten — licht en geluid van binnen — geen identische grootheden zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen