1947 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 30

24 Evenzoo staan de bewustzijns- en de zintuigelijk w a a r n e e m b a r e verschijnselen niet los van elkaar, maar is er een zeer duidelijke parallelliteit en deze is van dien aard, dat bepaalde wetmatige relaties, op het eene gebied formeel kunnen overeenstemmen met vaste betrekkingen op het andere. Z o o d o e n d e is er zelfs een vruchtbare wisselwerking mogelijk tTJSschen de psychologie eener- en de volgens zuiver biologische principes beoefende gedragsleer (ethologie) andererzijds. Terwijl het nu echter te verwachten is, dat de ethologie op den duur zal opgaan in zenuw- en hormoonphysiologie, zal dit met de psychologie i.e.z. nooit het geval kunnen zijn, V e e l verder kunnen we t.a.v de verbinding van psychologische en biologische gegevens op het oogenblik niet gaan. H e t heeft, n a d a t men eenmaal h a d ingezien, dat een causale verklaring van de eene reeks phenomenen uit de andere niet mogelijk was, niet ontbroken aan pogingen om tot een meer bevredigende synthese. Waarbij vooral het causaliteitsprincipe beter tot zijn recht zou komen, te geraken, maar noch de vrij primitieve van L E I B N I T Z afkomstige voorstelling van een harmonia praestabilita, noch de S P I N O Z I S T I S C H E leer van het onbekende derde noch die van het onbekende andere bleken tegen de critiek bestand te zijn ( 1 6 ) , en het komt mij voor, dat voor het psychisch monisme hetzelfde gezegd moet worden. 11. W e l l i c h t heeft mijn betoog tot nu toe een wel w a t optimistischen indruk gemaakt, voor zoover het de toekomstige resultaten der experimenteele biologie betreft W a n n e e r men zich realiseert hoe Vv^einig feitelijk nog bereikt is, en hoe weinig samenhang er nog is tus^ schen de verschillende o n d e r d e d e n van de biologische wetenschap, past ons inderdaad een groote bescheidenheid. H e t is evenwel ongewenscht a priori voor zich en anderen vast te leggen dat en w a a r onoverkomelijke barrières voor zullen komen, voordat hun bestaan door het wetenschappelijk onderzoek zelf is aangetoond. D e mogelijkheid echter, dat wij in de toekomst ons programma en onze methodes principieel zullen moeten wijzigen, dient ons als onbevangen onderzoekers altijd voor oogen te staan. O p dit punt kunnen wij een voorbeeld nemen aan de natuurkundigen, die, toen de resultaten van hun onderzoek hen daartoe dwongen - - m a a r o o k n i e t e e r ' - e r niet voor terug deinsden een zoo fundamenteel postulaat als de principieele voorspelbaarheid van het physisch gebeuren, als een niet langer bruikbare hypothese opzij te zetten. E n verder moet volmondig w o r d e n toegegeven, dat wij t.a.v. bepaalde problemen nog in het geheel niet weten hoe wij ze moeten a a n p a k k e n . Dit geldt tot op zekere hoogte ook nog steeds voor het vraagstuk van het ontstaan der structuren. T e n aanzien van de geordende structuur der organismen zegt de physioloog H. J. J O R D A N : ,,door onze analyse's verkrijgen wij weliswaar inzicht in die orde. D a a r echter elke orde in het organisme uit reeds bestaande

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen