1959 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 41

OVEREENKOMST EN VERSCHIL TUSSEN GENEESKUNST EN EXISTENTIALISME ") door A. C. DROGENDIJK Existentie is voorts niet hetzelfde als het bestaan, gelijk ieder mens en ieder ding dat heeft. Neen, de existentie is een speciale bestaanswijze van de mens, waardoor de mens steeds zichzelf overstijgt (transcendeert). De mens leeft nooit zuiver en alleen in het heden, hij leeft vanuit het verleden naar de toekomst. Zijn heden wordt vervuld met het maken van plannen voor de dag van morgen op de grond van de mogelijkheden, welke zijn verleden hem biedt. De mens leeft als 't ware in de toekomst, is daardoor steeds méér dan hij is, gaat zichzelf aldus te boven, of anders gezegd: transcendeert zich zelf ''). Dit noemt H e i d e g g e r existentialiteit van het „Dasein" s). Bij deze existentie, bij dit bestaan, gaat het voorts niet primair om de verhouding van de mens tot de hem omringende wereld, om de mens in zijn strijd om het bestaan, maar primair om de verhouding van de mens tot zichzelf. „Dat de mens existeert wil zeggen, dat het leven in hem een bijzondere, een unieke gestalte aanneemt; existentie duidt op een wijze, een mogelijkheid, een nadrukkelijkheid van zijn, die alleen in de mens tot verwerkelijking kan komen" (B e e r 1 i n g). Het existentialisme is daarom allereerst wijsbegeerte van de mens en van het menselijke, met een verregaande veronachtzaming van al het niet-menselijke. Voor alles wat buiten dat concreet menselijk bestaan ligt, voor dingen en dieren, heeft het existentialisme slechts belangstelling, in zover dit alles in relatie treedt met het concreet menselijk bestaan. Met existentie wordt dus geen denkwijze bedoeld, maar een zijnswijze en wel een menselijke zijnswijze, want de beschrijving van de mens achten de existentialisten de noodzakelijke toegangsweg tot de zijnsleer, d.w.z. de leer van al het bestaande. Het uitgangspunt van hun zijnsleer berust derhalve in de zijnservaring 9). Na aldus enig begrip te hebben bijgebracht aangaande het woord existentie, komt thans de vraag aan de orde: wat houdt nu deze nieuwe filosofie in? Om deze vraag goed te beantwoorden willen we beginnen met te letten op twee systemen, welke in het moderne existentialisme *) Slot van artikel op blzz. 18—24.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen