1959 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 156

124

A. C. LIT

koninkrijkjes meer en patiënten geen door ziekte én verpleegmethode geïsoleerde individuen. 4e. De psychiatrische inrichting is klein. De meeste mensen kennen elkaar. Op het terrein, op het werk, op de ontspanningsavonden, op klubs en verenigingen worden steeds dezelfde bekende gezichten gezien. De sfeer is haast „dorps" te noemen, blijkend uit de ongewone snelheid waarmee nieuwtjes circuleren. Vergelijken wij deze vier hoedanigheden eens met de overeenkomstige van de huidige Westerse — dus ook Nederlandse — maatschappij. Ie. De demokratische hiërarchie heeft een bijzonder onoverzichtelijke en voor de gewone man geheimzinnige struktuur. De milieu's van kerk, arbeid, gezin en vrije tijd raken elkaar nauwelijks, hebben vaak tegenstrijdige belangen en vragen ieder een geheel eigen aanpassing met eigen omgangsvormen, eigen taal en eigen mores. De coherentie van de bevolkingsgroepen is gering, de betrekkingssystemen zijn veelzijdig en incongruent. Individualisme, kompetitie en konsumptief komfort staan boven onderlinge verantwoordelijkheid, afhankelijkheid en liefde. In plaats van één samenhangend, normstellend en korrektief milieu vinden wij talrijke vrijblijvende en vrij-latende — dus in korrektief opzicht tekortschietende — levenssferen. Een kenmerk hiervan gaf Janse de Jonge in dit tijdschrift: „De aliënatie in haar sociale, psychologische en algemeen-menselijke betekenis heeft te maken met het feit, dat de moderne mens niet meer verbonden is met een direkt, persoonlijk beleefd gezag, maar veel meer slechts te maken heeft met een anonieme, onzichtbare autoriteit. De moderne, volwassen m.ens, voelt zich uiteindelijk slechts in zeer verwijderde zin verantwoordelijk tegenover een bepaalde situatie. Dit brengt niet alleen een vervlakking, maar ook een vereenzaming met zich mede, die juist daar, waar ernstige konflikten in het leven rijzen, onvoldoende steun aan de persoonlijkheid geeft." Maar nog beter dan in deze nuchtere analyse vinden wij de bedoelde eenzaamheid in het benauwende boek van Kafka, het Proces. 2e. Steeds meer en steeds dringender wordt de rechtvaardige en bittere klacht geuit, dat de moderne maatschappij haar leden niet meer vanzelfsprekend bindt en boeit en opneemt. Ook hierover is in de vakpers, in de lekenpers, uitvoerig geschreven. En ook hier vinden wij de kille en perverterende eenzaamheid op de meest

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen