1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 255

BERNARD PALISSY, padvinder der moderne natuurwetenschappen 207 Palissy illustreerde zijn lessen met vele voorbeelden: schelpen, stenen, fossielen, enz. Telkens verwees hij naar zijn „cabinet", een unieke verzameling van natuurhistorische voorwerpen, of naar de resultaten van onderzoekingen of experimenten, door hem uitgevoerd. In 1580 werd de tekst van de lessen gedrukt en uitgegeven als „Discours Admirables" te Parijs. Inmiddels trok de Ligue weer te velde tegen het hand over hand toenemende protestantisme. In 1588 trok de hertog de Guise Parijs binnen, en na de „journée des barricades" werd, met vele anderen, ook Palissy, 78 jaar oud, gevangen genomen. De pogingen hem te redden door uitstel van zijn proces, faalden: in 1590 stierf Palissy tijdens het beleg van Parijs in de Bastille, van ontbering: „En ce mesme an mourust aux cachots de la Bastüle de Bussi maistre Bernard Palissy, prisoniüer pour la religion, aagé de 80 ans et mourust de misère, nécessité et mauvais traitements...." ^). Zijn werk. Over het wetenschappelijk werk van Palissy zullen wij hier slechts kort zijn. In diverse publicaties is dit werk op wetenschappelijke waarde en originaliteit gewogen en geoordeeld (zie o.a. 4), 5)^ 7) en 8), Hoewel ten aanzien van zijn oorspronkelijkheid op een aantal punten wel verschil van mening bestaat '^), is men het veelal eens over de waarde van zijn verzamelde gegevens en vele van zijn verklaringen. Op zijn rekening mogen bijvoorbeeld worden geschreven de juiste verklaring van het optreden van bronnen en grondwater, van de regenboog, van het bevriezingsproces van water, het gedrag van kleien, de werking van mest; een goed begrip van „affinité" tussen verschillende stoffen (chemisch), van versteningsprocessen van hout of schelpen, van porositeit, van vries- of kookpuntsveranderingen, van de betekenis van de fossielvondsten voor de stratigrafie en de historische geologie, van bebossing en ontbossing. Van hem is de eerste beschrijving van de hand-auger als geologisch exploratiemiddel. Telkens verrast hij door een brede kennis die vaak per analogiam nieuwe experimenten suggereert en conclusies aanvoert. Wij willen ons hier slechts beperken tot een korte karakterisering van zijn beide boeken. Er ligt namelijk tussen beide werken een lange tijd, en een groot verschil *). *) Zijn derde publicatie, een pamflet beschrijvend een door hem in de Tuilerieën ontworpen „grotto" (1570), is van geen wetenschappelijk belang. I

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen