1961 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 30

18

A. H. ESSER

moet direct hierbij vermeld worden de conclusie van von Baer uit de embryologie: slechts omdat volwassen vormen van minder gedifferentieerd niveau relatief weinig boven hun embryonale vormen zijn uitgestegen, schijnt een gelijkenis tussen hen en de embryonale vormen van meer geëvolueerden te bestaan. Deze gelijkenis heeft door verkeerde begripsvorming kunnen leiden tot de gedachte van een noodwendige unilineaire herhaling van de phylogenese tijdens de ontogenese. Tegenwoordig is men in de biologie wel overtuigd van de mogelijkheid van multilineaire ontwikkelingen, dus houdt men rekening met zg. „sidetracks" (15, 26, 27). In de culturele anthropologic kan men dus de „primitieve" culturen zien als „anders geëvolueerde culturen". Zodoende leert men onderscheiden tussen formele overeenkomsten en overeenkomsten in de ontwikkelingsgang. Het is dan mogelijk om van parallellen te spreken in de psychologie van de „primitieve mens", het kind en de geesteszieke; onjuist is echter te spreken van gelijke (ontwikkelings)niveaus, of erger nog van gelijke functionele niveaus. Hiermee is tevens duidelijk op welke punten de psychoanalytische cultuurtheorie gefaald heeft. Dit wil niets zeggen over de diepe waarheden die de psychoanalyse heeft blootgelegd. De genialiteit van Freud stond daar borg voor, te prijzen is Freud zeker als de eerste die in de psychiatrie de evolutiegedachte van Darwin consequent heeft toegepast (23). Te begrijpen is dat vele epigonen fouten maakten, Opler gaat hier nader op in (17). Als vruchtbaar resultaat van de wederzijdse beïnvloeding van psychiatrie en culturele anthropologic kan worden genoemd de critiek op eikaars theorieën en de daaruit voortvloeiende bezinning op eigen werkmethoden. In het begin noemde ik reeds wat de culturele anthropologic aan de psychiatrie en psychologie te danken heeft. Omgekeerd kunnen we met vreugde zien dat de invloed van de culturele anthropologic op de psychiatrie sterk toeneemt. Met name doel ik op de studie van de tussenmenselijke relaties, de gezinsstructuur en de groepsverbanden. Meer nog is de culturele anthropologic voor psychiatrische arbeid in niet-westerse culturen onmisbaar (6,18, 20). In de toekomst mogen we vanuit de zg. transculturele psychiatrie veel verwachten voor de contemporaine westerse psychiatrie. Het meest belangrijk acht ik echter de gemeenschappelijke bezinning op de vraag: waarop berusten eigenlijk de typisch menselijke gedragingen? Ik memoreerde reeds de verschuiving in de onderwerpen van

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen