1961 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 40

24

J. DE VRIES

klein geworden. In enkele uren is het mogelijk zich van de ene hoek van de wereld naar de andere te begeven. Hoe onbereikbaar zijn echter de mensen mentaal gezien voor elkaar, die geografisch slechts door enkele uren vliegen worden gescheiden. Professor Groen heeft daar reeds op geattenteerd. De koele technische vooruitgang trekt de aandacht van de geesteswetenschappen af. Het zijn echter niet alleen de resultaten van het natuurwetenschappelijk onderzoek, die grote invloed hebben op de zakelijke maatschappelijke verhoudingen. Ook de geweldige organisatorische verbanden, waarbinnen het onderzoek in toenemende mate dient te geschieden, zijn van groot belang. Was het 50 jaar geleden mogelijk dat met de beperkte middelen van een universitaire gemeenschap diep werd doorgedrongen in de struktuur zowel van de levende als van de levenloze natuur, die mogelijkheid is bezig te verdwijnen. De opmars van de grotere verbanden, die in de industrie in volle gang is, kondigt zich eveneens aan in de natuurwetenschappen. Wij hebben hier te maken met een maatschappelijke herordening van mondiaal formaat, op elk gebied van het maatschappelijk leven. En dat, niet alleen uit defensie-overwegingen, maar veeleer omdat de mogelijkheid van individuele invloed op de maatschappijstruktuur praktisch is verdwenen. In één van zijn geschriften heeft professor Bavinck eens treffend uiteengezet hoe de wereld van de zuigeling zich ontwikkelt in steeds grotere cirkels vanaf de wieg naar de huiskamer; van de huiskamer, schreef hij toen nog, naar de tuin. Die tuin is allang verdwenen. Het kind komt nu zomaar van de flat rechtstreeks op straat. Van de straat naar de barre maatschappij via een school met 800 leerlingen kan men nauwelijks ontwikkeling meer noemen. Overal staat de mens in veel grotere verbanden dan vroeger. De centrale organisaties voor zuiver- en voor toegepast wetenschappelijk onderzoek zijn als paddestoelen uit de grond geschoten. Nuttig, zal men zeggen; akkoord, zelfs noodzakelijk, maar óók gevaarlijk. Immers, in de grotere verbanden komt ook de wetenschapsman slechts langs het organisatielijntje vooruit. Hij krijgt dan een positie, die een redelijk bestaan waarborgt, die hem zijn zorgen als het ware afneemt, mits hij zich maar langs het stippellijntje ontwikkelt. Het zijn de mannen aan de top — óf het nu brede bestuursvormen zijn, die het toezicht houden, óf dat het enkelingen zijn — die het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen