1968 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 210

170

FUNDERING EN BEGRENZING VAN MEDISCH HANDELEN

mogen worden. Ik zeg: niet zo maar, want het leven kan vanwege structuren en vanwege de zonde zo gecompliceerd zijn, dat incidenteel tussen twee kwaden gekozen moet worden. Het specifieke van de situatie moet verdisconteerd worden. En dan niet slechts van de uiterlijke situatie, zoals algemeen aanvaard is: er zijn dilemma's dwingende alternatieven door de uiterlijke situatie bepaald, - maar ook van de innerlijke situatie: de ethiek voor een kind is anders dan voor een volwassene, voor een neurotisch, innerlijk ziek iemand anders dan voor een innerlijk gezond en vrij mens, voor een in bepaalde opzichten zwak mens anders dan voor een sterk mens, etc. Het kunnen van de medicus is dus moreel begrensd, een nietmogen, waar het niet door liefde is te rechtvaardigen, dat is óok: waar het niet binnen het kader van een evangelisch bepaalde humaniteit blijft. Dat is de eerste speciale grens die ik noem. 2. Natuurlijk is er nog een tweede grens. Het Hefdevol streven is vaak begrensd door technisch onvermogen. Men zou allerlei ziekten willen bestrijden maar dat kan niet, in elk geval nog niet. Dit levert ethisch geen probleem op. Er ontstaat echter wel een probleem als de macht van de medicus vermengd is met onmacht, als zijn kunnen slechts tot een partieel of tot een eventueel resultaat leidt. Een partieel resultaat is daar waar men b.v. iemand wel in leven weet te houden, maar de vraag acuut wordt wat leven is, wat menselijk leven, wat menswaardig leven is. Hier doemen ontzaglijke problemen op die we nu niet gaan bespreken. Een eventueel resultaat is daar waar risico's genomen moeten worden, niet alleen gezien bekende, telkens terugkerende gevaren, zoals b.v. bij bepaalde operaties bij niet-vitale patiënten, maar ook gezien onbekende gevaren, zoals b.v. bij het voor het eerst bij mensen toepassen van nieuwe medicamenten of ingrepen. Ook dit grote probleem van proefnemingen op mensen laten we nu rusten. 3. Bij een derde grens zullen we echter wel langer moeten stilstaan. De arts is n.l. bij zijn streven ook afhankelijk van de wil van de patiënt. Wat moet hij doen, als de patiënt althans in eerste instantie niet wil wat medisch goed voor hem zou zijn? En wat moet hij doen, als de patiënt wil wat medisch schadelijk voor hem zou zijn? En hoe is de situatie als de maatstaf voor wat wel en niet goed voor hem is, niet objectief medisch-wetenschappelijk vast staat, maar zelf min of meer ethisch-religieus bepaald is? Met andere woorden: niet alleen de arts maar ook de patiënt heeft zijn vrijheid, zijn verantwoordelijkheid, zijn moraal.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen