1969 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 291

C. J. DIPPEL

235

bezig overbodige dingen na te jagen en verspilling te beoefenen. We willen alles privé, niet collectief (zie het vervoer). Mode, snelle verandering van mode, mode in alles wordt cultuurplicht. We noemen dat economische expansie. Bij jong en oud krijgt men de indruk alsof er alleen maar Iconen salariskwesties zijn in de industrie. Op zijn gunstigst laten we de loonsom bepalen door de productiviteitsstijging in de industrie, niet door de veel geringere of vaak onmogelijke productiviteitsstijging in de dienstensector. Onze consumptie is recht evenredig met de totale loonsom — hoewel een „high energy society" permanent moét investeren, dus sparen, maar de spaarder is eigenlijk een veracht burger — en het is duidelijk, dat men in de dienstensector evenveel moet verdienen als in de productie. Resultaat is echter dat de diensten door de geringe productiviteitsstijging relatief steeds duurder werden. Anders gezegd: naarmate het industrieel geleverde consumptiepakket steeds groter wordt, d.w.z. onze welvaart stijgt, in diezelfde mate neemt het dienstenpakket af, d.w.z. ons welzijn daalt. Het zijn echter de diensten die het leven aangenaam maken. Maar niemand wil dienen — obsoleet woord —, wel verdienen. Dus: in de consumptie leven we beter dan koningen vroeger, in de diensten verproletariseren we en zijn we gedwongen veel zaken maar te laten verslensen. Kortheidshalve moet ik het wat ongenuanceerd zeggen. Hulp en dienst zijn de troostrijkste woorden in het leven. Maar we hebben gezamenlijk besloten hulp en dienst te vervangen door apparaten. Die zijn prettisjer dan medemensen, hoe zeer we ook kletsen over medemenselijkheid. Er is bij apparaten nl. meestal een gebruiksaanwijzing bij. We kennen en verdragen de nukken bijv. van onze auto beter dan de verborgen moeilijkheden van de mens die naast ons woont of zit. We hebben geen t i j d . . . in een zee van energie. Economen kunnen dit allemaal netjes motiveren. Economie is het vak dat het dichtst ligt bij de techniek. Maar we zweren bij een vrije markt, die niet echt vrij is, maar waar het recht van de sterkste geldt. Ons economisch ethos is ruimer, minder gericht en begrensd. Daardoor is er een permanente spanningsverhouding tussen NW en techniek enerzijds, economie anderzijds. Pennanente expansie, permanente schepping van arbeidsplaatsen, permanente consumptie en productieverhoging drijven de rust en de tijd weg. We drijven het maatschappelijk tempo op en verwonderen ons dan over de steriliteit van de politiek. Hoe hoger echter het maatschappelijk tempo, des te minder tijd voor zedelijk overleg, voor communicatie, voor kunst-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen