De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 71
De Vrije Universiteit van 1905 tot 1955, een halve eeuw geestesgeschiedenis van een civitas academica.
o p het uitbreken van de Wereldoorlog volgde een emotionele
polarisatie in het neutrale Nederland. Velen waren Engeland niet
welgezind vanwege de oorlogen in Zuid-Afrika. Maar de aanval van
Duitsland op het neutrale België wekte nu de grootste verontwaar-
diging.
Duitsland ging in zijn militaire plannen uit van een twee-
frontenoorlog. Om niet aan beide fronten zwak te staan werd een
strategie ontworpen, waaraan konsekwent vastgehouden moest
worden. Eerst moest Frankrijk verslagen worden, vóór de krachtme-
ting met Rusland kon volgen. Rusland was te groot om daar te
beginnen. Ook zou de mobilisatie van Rusland veel tijd vragen,
volgens de Duitse berekeningen 42 dagen. Duitsland moest dus
eerst snel Frankrijk verslaan. Dat zou mogelijk zijn door dat land
via België op de zwak verdedigde noord-grens binnen te vallen.
Daarna zouden dezelfde troepen in het Oosten Rusland aanvallen.
Deze strategie had als enig bezwaar, dat Duitsland de grenzen van
België had gegarandeerd.
Toen de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije te Serajevo werd
vermoord, verklaarde Oostenrijk eerst de oorlog aan Servië. De
Russen verklaarden vervolgens niet de oorlog aan Oostenrijk, maar
ze gingen wel mobiHseren om het leger van Oostenrijk te binden.
Die mobilisatie betekende echter een aantasting in de kern van het
Duitse aanvalsplan. Duitsland eiste intrekking van het Russische
mobilisatiebevel, niet op grond van enige rechtsregel, maar op
grond van de logica van zijn eigen oorlogsplaimen. Toen Rusland
dit ultimatum negeerde, verklaarde Duitsland aan Rusland de
oorlog, en begon de Duitse aanval op België en Frankrijk. Omdat
Duitsland aanviel, kon ItaUë, hoewel een bondgenoot van Duitsland,
neutraal blijven. Maar Engeland had de neutraliteit van België
gewaarborgd, zodat Duitsland niet alleen de twee-frontenoorlog met
Rusland, België en Frankrijk aanging, maar ook een oorlog met
Engeland, dat België te hulp kwam.
Kuyper, die eerst nog de oorlogsverklaring van Oostenrijk aan
Servië afwees, begon in augustus 1914 de Duitse inval in België
goed te praten: Duitsland verkeerde in een noodsituatie, doortocht
eisen aan België was geoorloofd. Omdat België die doortocht niet
toestond, mocht volgens Kuyper de Duitse garantie van de
Belgische neutrahteit opgezegd worden.
Prof. H.H. Kuyper beantwoordde in De Heraut van 1 november
1914 de vraag: 'Mogen de leden van het Uchaam van Christus met
67
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's