De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 53
De Vrije Universiteit van 1905 tot 1955, een halve eeuw geestesgeschiedenis van een civitas academica.
zienlijke voorzoover het met meten, wegen, passen en tellen te
benaderen is. Macht eischt vastheid van grondslag, en die vastheid van
grondslag dreigde men te verliezen zoodra men over het terrein van het
zintuiglijk waarneembare heenschoof.
Onze verstandelijke kennis van deze waarneembare, stoffelijke
wereld kon het volgens Kuyper nog zeer ver brengen. Hij voorzag
vele nieuwe wetenschappehjke ontwikkelingen. Maar daartegenover
was er het rijk van de 'Verborgenheden', dat geestelijk van aard en
nog veel rijker van inhoud was: 'Het zienlijk waarneembare en
daarom vanzelf kenbare is weinig meer dan een eiland midden in
den oceaan van Verborgenheden, waardoor het omspoeld wordt.'
Van dit rijk der Verborgenheden is God 'het hoog en heilig
middelpunt' en de mens zelf is in zijn centrum een tweede
'Verborgenheid'.
Over de ziel als dit centrum schreef Kuyper:
Het komt dus altoos weer op dat innerlijk wezen van de menschen aan,
op hun geestelijk bestaan, op het leven dat zich uit hun ziel uit; en van
die ziel, van dien geest, wat weet de wetenschap u daarvan te zeggen?
De talen heeft men nagespeurd, de spreekorganen in hun werking
bespied, het denken als een proces van den geest in zijn wetten
vastgelegd, maar dit alles raakt alleen de uiting, den vorm, de
uitwendige verschijning, en van de ziel zelve, die achter dit alles schuilt,
weet de Wetenschap u niets te zeggen. Niet zelden zelËs ontkent ze
heel het bestaan van de ziel, en zegt ze, dat al deze geestelijke
werkingen niets dan de functiën van cellen en krachten zijn.
Behalve God en de ziel behoorde volgens Kuyper ook de
geschiedenis tot het rijk der verborgenheden. In het menselijk leven
zit vaart, het houdt een koers en beweegt zich met een doel voor-
waarts. De wetenschap kent deze verborgenheden niet. De weten-
schap is doodarm 'zoodra ge het terrem van het hoogere, van het
ideale, van het geestelijk leven betreedt'.
De materiaUst zal het bestaan van dit terrein ontkennen.
Anderen zullen een stelsel verzinnen, 'dat Ucht belooft, maar het
nooit geeft'. De keuze van de Christelijke wetenschap is echter: voor
het zienlijke den zienlijken maar dan ook voor het geestelijke den
geestelijken maatstaf aanleggen, en voor al wat het rijk der
Verborgenheden aangaat, wandelen bij het hcht van den Christus
49
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's