Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 184

vangen de heerlijkheid en de eer en de kracht, want Gij hebt alle dingen geschapen en

door uwen wil zijn zij en zijn zij geschapen.'373

GELOOF EN NATUURWETENSCHAP

Slechts één van de nieuwe hoogleraren heeft in die tijd een wezenlijke bijdrage geleverd

tot de gedachtewisseling over de verhouding tussen geloof en wetenschap: Sizoo met

zijn boekje van 1933 over radioactiviteit. Hij heeft geaarzeld of het wel kon. Zou het ge-

reformeerde publiek accepteren dat een hoogleraar van de Vrije Universiteit op grond

van de ouderdomsbepaling van gesteenten tot de conclusie kwam dat de aarde vele mil-

joenen jaren oud was.-" Het leek hem raadzaam de kwestie met enkele theologen te be-

spreken.374 Hij sprak eerst met de oudtestamenticus Aalders, die volledig van het pro-

bleem op de hoogte bleek. In zijn pas verschenen studie over de eerste drie hoofdstukken

van Genesis was Aalders erin geslaagd de natuurwetenschappelijke gegevens zo uit te

leggen, dat de kaders van het Asser besluit niet werden overschreden. Sizoo had respect

voor Aalders' vaste overtuiging en brede kennis van zaken, maar zag geen kans hem op

deze weg te volgen. Daarna sprak hij Van Gelderen, die precies aan zijn wensen tege-

moetkwam. Schrijf op wat je meent te kunnen verantwoorden, zei Van Gelderen, doe

het rustig en voorzichtig, en dan zul je merken dat het zogenaamde eenvoudige gerefor-

meerde volk wijzer is dan de dominees denken.375

Afkeurende reacties zijn inderdaad uitgebleven. Sizoo heeft zich daar altijd over ver-

wonderd376, maar de verklaring is waarschijnlijk zeer eenvoudig. Noch de eenvoudige

gereformeerden noch hun dominees lazen boeken over radioactiviteit. En wie zich er al

aan waagde zou zich gerustgesteld kunnen voelen door de angstvallige voorzichtigheid

waarmee Sizoo zijn onderwerp benaderde. Bij zijn deskundige geloofsgenoten wekte dat

misschien zelfs enige wrevel. 'Hij schijnt geneigd de uitkomsten der geologen te aan-

vaarden,' oordeelde W.J.A. Schouten377^ 'maar hij wijst ook op de onvolkomenheden en

foutenbronnen van de methoden die men daarbij toepast.' Schouten was een prominent

lid van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen, en in die kring be-

stond enige scepsis of de nieuwe faculteit wel de moed zou hebben de nodige ruimte te

scheppen voor vrije oordeelsvorming.37^ Daar speelde de tegenstelling tussen de Vrije

Universiteit en SSR doorheen. Vroegere vu-studenten waren in de Vereeniging nauwe-

lijks te vinden, maar SSR-leden waren talrijk. Het had hen gegriefd dat zij bij het overleg

over de totstandkoming van de vierde faculteit zo weinig betrokken waren, en ze schre-

ven dat toe aan wantrouwen. Nog in 1939 constateerden directeuren, dat mede om deze

redenen de Vrije Universiteit in sSR-kringen weinig sympathie genoot, al had de benoe-

ming van SSR-leden aan de vierde faculteit enige verbetering gebracht.379

Dat gold voor Sizoo, Koksma en Van Dalen. Maar van deze drie was alleen Sizoo ac-

tiefin de Vereeniging, en ook hem sloeg de schrik om het hart, toen Hepp in 1930 de le-

zingen die hij in Amerika gehouden had liet verschijnen onder de titel Calvinism and the

180 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen