Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 260

de zaken breder aan. A.W Begemann zou buitengewoon hoogleraar worden voor de

wijsbegeerte der Oudheid, Van Riessen gewoon hoogleraar met een nog nader in te vul­

len leeropdracht, en J. van der Hoeven lector voor de geschiedenis van de moderne wijs­

begeerte. Tot zover geen problemen, al viel er nog iets te sleutelen aan de taakverdeling.

Toen echter kwam Wijngaarden in de commissie met een vijfde naam. Het konden toch

beter niet allemaal mensen van dezelfde richting zijn. Ter wille van de diversiteit stelde

hij voor, de Leidse hoogleraar CA. van Peursen als extraordinarius aan de Vrije Univer­

siteit te verbinden.'^3

Dat voorstel kreeg vrij brede steun. Maar juist de filosofen koesterden ernstige be­

zwaren. Curatoren waren van Vollenhovens uiteenzettingen ook wel onder de indruk,

en besloten zelf Van Peursen te horen. Die verzekerde hun met nadruk 'dat hij uitging

van het absolute gezag van de Heilige Schrift'. Curatoren concludeerden toen dat de dis­

kwalificatie van een man die zelf verklaarde met de grondslag in te stemmen, de vrije

ontwikkeling van de christelijke wetenschap zou afsnijden.'^t Ofschoon Vollenhoven en

Zuidema in de senaat volhielden dat Van Peursen in zijn wetenschappelijk werk niet op

de grondslag van de universiteit stond,'^5 vond de benoeming toen zonder meer voort­

gang. Wie na zo veel jaren de stukken leest, krijgt de indruk dat de partijen zich van ver­

schillende talen bedienden. Interessant is dat J. de Ruiter in zijn biografie van Donner de

tegenstelling zo omschrijft, dat de reformatorische filosofie uitging van het volstrekte ge­

zag van de bijbel, terwijl Van Peursen een andere benadering voorstond 'waarin niet de

waarheid, maar het waarheidsgebeuren centraal staat'.'^^ Dat lijkt in ieder geval zijn la­

tere ontwikkeling goed weer te geven. Toen zou niemand meer op het idee gekomen

zijn, ook Van Peursen zelf niet, te poneren dat hij uitging van het absolute gezag van de

Schrift. V oor 1963 mogen we het dan misschien zo zeggen, dat de curatoren en de nieu­

we hoogleraar zich te goeder trouw in elkaar vergist hebben. Laten we het houden op het

oordeel van Waterink: 'zoals meer filosofen is ook prof. Van Peursen in zijn betoog niet

gemakkelijk te volgen."*'^ mmmm

Van Peursen bracht een nieuw element binnen de Vrije Universiteit. Zijn komst werd

als een doorbraak beschouwd. Het monopolie van de wijsbegeerte der wetsidee was nu

opgeheven, er bleken immers ook nog andere filosoferende christenen te bestaan. De fi­

losoof K.J. Popma, de zaken aanziende van het standpunt van de reformatorische wijs­

begeerte, zei dat curatoren en directeuren met deze benoeming 'het paard van Troje

hebben binnengehaald'.'^** Ze kan er in elk geval toe hebben bijgedragen, dat Zuidema in

deze jaren meer en meer van de Vrije Universiteit vervreemdde, en zich ontwikkelde tot

een van de belangrijkste woordvoerders van de verontrusting. Maar net zomin als in de

gereformeerde kerken heeft de verontrusting aan de V rije Universiteit belangrijke in­

vloed weten te verkrijgen, en zo kwam Zuidema steeds meer op een zijspoor terecht. Zelf

besefte hij de afstand. Hij schreef de senaat dat hij zich innerlijk niet meer met de uni­

versiteit verbonden voelde. Ze was hem een onverschillige zaak geworden. In maart

1968 heeft hij zijn lidmaatschap van de vereniging opgezegd.'^^

256 EEN HOEKSTEEN IN HETVERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen