Omstreden normalisering - pagina 44

'De VU was van meet af aan een zeer Amsterdamse onderneming.'**

Met, zo vult Wingens aan, een kleine gereformeerde maar wel in-

vloedrijke elite. In gereformeerde kring is het wereldse Amsterdam

'de heerlijkheid van het meest gewenste predikantschap in Neder-

land' .'^ In de dertiger j aren heeft het rode Amsterdam zelfs een burge-

meester van gereformeerde huize, Willem de Vlugt. Met succes wor-

den initiatieven genomen om de positie van de VU in Amsterdam te

borgen. Zo wordt in 1910 de psychiatrisch-neurologische Valeriuskli-

niek op gereformeerde grondslag opgericht. In 1918 wordt het Fy-

siologische Laboratorium geopend. In 1927 richt hoogleraar Jan Wa-

terink het Psychotechnisch Laboratorium op en in 1931 wordt het

Pedologisch Instituut gesticht. In 1932 gaan deze twee samen in het

Laboratorium voor Paedologie en Psychotechniek: 'Een zeer modern

onderzoeksinstituut.'^" Deze instituten zijn vanaf de start instellingen

waar ook niet-gereformeerde Amsterdammers terechtkunnen. De

hoogleraren zijn actief binnen maatschappelijke, politieke en religi-

euze verenigingen en instellingen, nationaal en in Amsterdam, uiter-

aard vooral binnen het eigen gereformeerde verband. Abraham Kuy-

per had erop gestaan dat de VU in 'zijn' stad Amsterdam zou worden

gevestigd. Voor Kuyper en de zijnen was het een uitdaging de VU te

vestigen in de hoofdstad - de stad van de Doleantie - die bij uitstek de

tendensen van secularisatie en materialisme vertegenwoordigde. Dat

bood hun de kans het kwaad bij de wortel te kunnen uitroeien en ter

plekke herkerstening te kunnen toepassen. Tegelijkertijd bood Am-

sterdam als centrum van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied

van technologie, media en infrastructuur goede kansen voor zen-

dingsarbeid.^' Kuyper was ook een modern mens. Een werkelijk or-

thodox mens kon volgens Kuyper onmogelijk conservatief zijn; het

geloof moet worden aangepast aan de behoeften van de eigen tijd.

Het ging Kuyper, aldus biograaf Koch, om een eigentijds aggiorna-

mento - wat Italiaans is voor 'modernisering', meer letterlijk 'bij de

dag brengen'. Aggiornamento was het programma van de pausen Pi-

us IX en Leo xiii eind 19*^ eeuw; ook paus Johannes xxiii zal begin ja-

ren zestig van de 20^ eeuw deze term gebruiken.^^ Het modernisme

moest volgens Kuyper niet worden verworpen, maar in de kern posi-

tief worden gewaardeerd, maar natuurlijk wel vanuit de gereformeer-

de grondhouding. Zo interpreteert althans kunsthistoricus Huub

Mous het leven en werk van Kuyper.^^ Kuyper is een voorstander van

vaccinatie, van verzekeringen, van bescherming van de arbeid en van

een open blik op de wereld van wetenschap en kunsten. Dat waren

42

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen