BOEKBESPREKING

Ds A. Dubois, De Muren spreken, 2e druk, Uitg. J. N. Voorhoeve, Den Haag, 1946.

Ds Dubois geeft in dit boek enkele, meerendeels korte stukjes van de hand van personen, die, hetzij in Nederland, hetzij in Indië, hebben geleden onder de ellende van gevangenschap, concentratiekamp, en wat dies meer zij. Meestal zijn het saamvattingen van vraaggesprekken, die met de personen in kwestie zijn gehouden. De levendigheid van het geheele boek wint daardoor. Prof. Gerbrandy geeft een woord ter inleiding. Ondersdheiden auteurs van teekeningen zorgden voor illustratie. Onder degenen, die direct of indirect aan de totstandkoming van dezen bundel hebben meegewerkt, vinden we ook mannen van bekenden naam. Teveel om te noemen. Het werk is levendig en gevarieerd. Ook wat over de behandeüng van de gevangenen door de Japanneezen gezegd wordt is instructief.

Een boek als dit kan men niet in één ruk uitlezen; dat moet ook niet. Juist als men de enkele stukken op zich laat inwerken, één voor één, kan men er zijn winst mee doen.

We kunnen het werk een eervolle plaats geven onder

de oorlogslitteratuur.

Archiefstukken betreffende de Afscheiding van 1834, 4e deel, bewerkt door dr F. L. Bos. Kampen, Uitg. Mij J. H. Kok, N. V., 1946.

In het gedenkjaar der Afscheiding is de mogelijkheid geschapen om te komen tot de uitgave van de Archiefstukken, betrekking hebbende op de Afscheiding. Van deize uitgave is thans het vierde, laatste, deel verschenen.

Helaas heeft het comité, dat destijds het werk begon, voor een groot gedeelte later in het openbaar de Afscheiding verloochend, door wat in haar kring openlijk geleerd werd, op bepaalde gedeelten, die heusch niet den buitenkant raken, te weren uit de kerk. Er staat tegenover, dat de bewerker van dit vierde deel, dr F. L. Bos, nog zijn plaats in dezen kring met eere kan

innemen. Dit vierde deel loopt over het tijdperk October 1836 tot 1869. Wetenschappelijke studie over de Scheiding zal voortaan deze uitgave niet kunnen missen. Ook wie zonder wetenschappelijke bedoeüng zich van de geschiedenis een beeld vormen wil, kan hier genieten. De coUectie van stukken is werkelijk boeiend; ook omdat er zeer veel tot nu toe onbekende zijn. Heel wat werk moet door dr Bos verzet zijn, om met dit resultaat voor den dag te kunnen komen. We feüciteeren dr Bos met zijn arbeid.

Onder het lezen komt vaak een gevoel van weemoed boven. Als we zien, hoe de regeering van Hannover de nederlandsche in den arm neemt, bl. 404, om „Koek" (De Cock) te verhinderen, in Bentheim te werken, dan bedroeft het temeer, te zien, hoe weinig thans in die omgeving nog de quintessence van De Cock's werk begrepen wordt: de vrijmaking kwam er nog niet. Als we De Cock hooren weigeren te bukken voor staatsbemoeiïngen inzake zijn ambteüjken dienst, en de regeering voorzichtig zien retireeren, wanneer hij volhoudt, beseffen we, welk een waarde het heeft, als een man, die zijns ondanks geschiedenis maakt, ' voor intimidatie niet op zij gaat. Inzake Ledeboer, Buddinglh, en vele anderen — wat is het een breed register van namen achterin het boek! — komen ook allerlei bizonderheden voor den dag, die ieder weten moet. Inzake de officieele erkenning van de Afgescheidenen van regeeringswege, omtrent welke erkenning er nog steeds duistere vragen rijzen, vernemen we veel bizonderheden. Ook over den naam Christelijke Gereformeerde Kerk.

Een mooi stuk werk, dat, ondanks de goddelooze dingen die sinds het feit der herdenking van-de Afscheiding onder het drijven van kerkelijke hiërarehen geschied zijn, als vrucht van die herdenking ons wel­

kom blijft.

K. S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen