Revue 1999 - pagina 76

Faculteit der Exacte Wetenschappen Divisie Natuurkunde en Sterrenkunde

v u penvoerder COMOP Een groot gedeelte van het onderzoek van onze nieuwe divisie, voorheen de faculteit Natuur- en Sterrenkunde, maakt deel uit van de landelijke onderzoekschool 'Condensed Matter and Optica! Physics' (COMOP). De overige deelnemers zijn de Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam (Van der Waals-Zeeman Instituut). De onderzoekschool heeft een aantal belangrijke taken op het terrein van onderwijs en onderzoek. In de eerste plaats verzorgt COMOP het onderwijsprogramma voor ruim tachtig aio's en oio's. Een tweede belangrijke taak van COMOP is om het onderzoeksprogramma van de deelnemende onderzoeksgroepen door bundeling en uitwisseling van een meerwaarde te voorzien. Met name wil de school de contacten en netwerken tussen promovendi bevorderen. De onderzoekschool is erkend door de KNAW. Deze erkenning geeft aan de onderzoekprogramma's en de onderzoeksgroepen een zekere bescherming voor de duur van de erkenningsperiode;

het is tevens een kwaliteitswaarmerk voor het onderwijs en onderzoek binnen COMOP De erkenning door de KNAW is onlangs voor een nieuwe periode van vijfjaar verlengd, tijdens welke periode de VU als penvoerder zal optreden. Als onderzoekspeerpunt heeft COMOP gekozen voor het thema 'complexiteit'. Onder complexiteit wordt verstaan het optreden van verschijnselen in systemen die niet op eenvoudige wijze zijn terug te voeren op eigenschappen van de samenstellende delen en die geheel eigen wetmatigheden kennen en gedrag vertonen. Deze 'gelaagdheid' van fysische theorie is wel bekend uit het feit dat bijvoorbeeld in vaste-stoffysica en chemie de substructuur van atoomkernen of nucleonen geen rol speelt. Zo zijn ook de wetten van hydrodynamica en plasmafysica veelal onafhankelijk van de aard van de moleculen of atomen die er deel van uitmaken. Andere voorbeelden zijn zelf-organisatie van niet-lineaire systemen, poreuze media, golfvoortplanting in ongeordende media, polymeer-

netwerken en complexe modi in microscopische trilholten. Fysici en moleculair biologen denken aan een nieuw niveau van complexiteit, bestaande uit systemen die worden gekarakteriseerd door een veelheid van verschillende toestanden die op een nog onbegrepen, schijnbaar toevallige wijze, afhankelijk zijn van het verleden van het systeem. Macromoleculen en eiwitten, aminozuren en biologische membranen zijn goede voorbeelden van complexe, maar voor gedetailleerd fysisch onderzoek toegankelijke systemen. Tegelijkertijd vertonen ze eigenschappen die karakteristiek zijn voor levende materie. Recent experimenteel onderzoek van de dynamica van motoreiwitten, die een belangrijke rol spelen bij de omzetting van energie in beweging, geven een fraaie illustratie van de huidige mogelijkheden op dit gebied. Dit is ook het onderzoeksthema van onze nieuwe hoogleraar Christoph Schmidt. Het betreft onder meer het manipuleren van moleculen in levende materie en het meten van krachten, van de orde van picoNewtons, die bij levensprocessen optreden. Aan prof. Schmidt zullen we in het volgende nummer van Revue meer aandacht besteden. Behalve het werk van Schmidt kan ook dat van andere groepen binnen onze divisie onder het begrip

22

vrije Universiteit

amsterdam

Revue

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen