Revue 2000 - pagina 106

ander voort of juist andersom? Eigenlijk kun je daar maar op één manier afdoende antwoord op geven. Door het volgen van vele tienduizenden mensen gedurende tientallen jaren, een zogenoemd prospectief cohort-onderzoek. Want omdat hoofd/hals-kanker relatief weinig voorkomt, zul je bij zo'n onderzoek veel mensen lange tijd moeten volgen om uiteindelijk enkelen met die kankervorm aan te treffen. Als je vanuit je waarnemingen gedurende die hele periode hebt kunnen voorspellen wie veel kans op kanker maakt en wie niet, dat z i t j e gebeiteld. Maar zo'n aanpak is geldverslindend en bovendien duur het lang voor je resultaten kunt verwachten." Een van de meest gezaghebbende deskundigen op het gebied van onderzoek naar tumoren en hun oorzaken, Neil Caporaso (van het Nationaal Kankerinstituut van de Verenigde Staten), had lange tijd bezwaar tegen de gevolgtrekkingen van Cloos en Braakhuis uit hun resulOorzaak of gevolg? taten, omdat deze gebaseerd Maar, als je nou uitgaat van menwaren op onderzoek bij kankerpasen die al kanker hebben, is de kwetsbaarheid van hun chromoso- tiënten. Maar in een commentaar op een publicatie van Cloos en men dan niet het gevolg van de medewerkers in de 'Journal of the reeds aanwezige kanker, in plaats van dat de kanker erdoor ontstaan National Cancer Institute' in 1999 laat hij zich positief over het is? Braakhuis: "Ja, dat was het onderzoek uit. In die publicatie, in bezwaar van sommige onderzoesamenwerking met professor D. kers in het internationale forum Boomsma van de Vakgroep van wetenschappers. Het betreft Biologische Psychologie, maken een algemeen probleem. 'Post of propter' heet dat in wetenschappe- de auteurs aannemelijk dat de gevoeligheid voor DNA-schade lijk Latijn: komt het een uit het strengsbreuken ontstaan. Deze stof is een goede keuze omdat de hierdoor veroorzaakte beschadigingen sterk lijken op de schade die ontstaat door radioactieve straling en componenten in tabaksrook. Het was nog een tijdlang de vraag bij hoeveel chromosoombreuken je over een verhoogd risico moet spreken. Maar inmiddels hebben we gekozen voor een grens bij een gemiddelde van één breuk in één van de 46 chromosomen in een cel. Zitje daar boven dan ben je overgevoelig voor schadelijke invloeden en heb je een verhoogd risico. De KNOonderzoekers hebben gevonden dat patiënten met een kwaadaardige tumor in het hoofd/halsgebied meer breuken in hun chromosomen hebben dan gezonde proefpersonen. Door andere onderzoeksgroepen is gevonden dat dit principe ook geldt voor patiënten met long- en dikke darm-kanker.

44

i/rye Universiteit

amsterdam

door bleomycine sterk beïnvloed wordt door erfelijke factoren, zoals ze door onderzoek aan onder andere een- en twee-eiige tweelingen vaststelden. Wat te doen met deze kennis? Cloos: "Een voorbeeld. Stel datje weet dat leden van bepaalde families veel risico lopen vanwege een verhoogde gevoeligheid voor bepaalde kankerverwekkende stoffen, dan kun je hen adviseren om dergelijke blootstellingen te vermijden. Want de verhoogde schadekansen zijn soms niet mis. Het kan oplopen tot vele tientallen malen het risico in de algemene bevolking. Een extreem voorbeeld is het gevaar dat leden van families met zogenoemde genetische instabiliteitsyndromen lopen. Blootstelling aan zelfs matige doses van röntgenstraling of ultraviolet licht kan voor hen al fataal zijn." Is het de bedoeling om in de toekomst de hele bevolking te screenen op allerlei risico's? Nee, menen Cloos en Braakhuis, het onderzoek richt zich primair op families met een verhoogde kans. En dat is te vergelijken met onderzoeken in families met bijvoorbeeld familiare hypercholesterolemie, waar leden een groot risico lopen op hart- en vaatziekten en baat kunnen hebben bij een uitgebalanceerd dieet en cholesterolverlagende middelen. Het streven is niet om een 'Brave new world' te creëren met bokken en scha-

Revue

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen