Studentenalmanak 1928 - pagina 152

142 AESTHETIEK. EEN BEDERF DES LEVENS

en als zij u, in een onbewaakt oogenlblik, als de „sfeer"

hun gunstig is, kunnen verschalken, laten zij u hun voort-

brengels zien,

Het leven is leven. Dit beteekent o.a. dat wij het niet

kunnen kennen. Kon dit, dan zou het een doodelijke kennis

zijn, wij zouden het leven dood-kennen.

Zoowel het een als het ander, de onmogelijkheid zoowel

als de doodelijke actie van dit kennen, bemerken wij vol-

doende wanneer we onszelf of anderen probeeren te ken-

nen, zij 't dan gedeeltelijk. Al deze kennis is n,l. subsump-

tiekennis en maakt al het individueele typisch. Zij con-

strueert het leven. En deze constructies zijn ten eerste

beperkingen en ten tweede onhoudbaar. Levenswijsheid

houdt het tegen het leven niet. Het is altij.d nog weer rijker

dan het rijkste type, en wijzer dan zijn meest wijze drager.

We kunnen dan ook zeggen dat in den typischen mensch

het leven het armst is.

Het leven is een rivier. Die soms tusschen de dijken van

onze constructies wordt geleid, en een tijdlang zich schijn-

baar leiden laat, maar onverwachts doorbreekt, de perken

overschrijdt, en zijn eigen weg vervolgt. In de donkerte,

onttrokken aan onzen blik, en volkomen onaandoenlijk voor

onze constructies, in het diepe, ondergrondsche, buiten het

bereik van ons bewustzijn, beweegt zij zich voort, en juist

als wij er niet op bedacht zijn, bruist een golf los uit de

diepte en jaagt voort, en we zien onze bouwsels hulpeloos

alleen staan in den vloed, zien, dat we er niets van wisten

hoe de richting was.

't K a n korter of langer uitblijven, maar het komt: het

moment der constateering. Dit is het moment, waarop bij

zoovelen het bederf intreedt. Waarop het bewustzijn, mede

overspoeld en verzwolgen, zich verheft, en gelegenheid

krijgt, den geest zich in den stroom te laten betrekken en

er zich door te doen bewegen. ^) Het treedt dan op als

^) We nemen hier de minst onaantreikkelijke vonm van het preces.

Niet die, waarin het verloopt in een stumperig zichzelf interessant

vinden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen