Vrije Universiteitsblad 1952 - pagina 45

In de middagvergadering spraken Prof. Dr J . F. Koksma en Ds F. Guillaume. Van beide toespraken geven we een résumé.

versiteit ; het is hier, waar de eigenlijke nationale betekenis onzer Vrije Universiteit is gelegen en het is niet moeilijk deze met voorbeelden in het Ucht te stellen.

De Universiteit en het nationale leven / Herinnerend aan het complex van problemen rondom de questie van de eed in de Friese taal poneert Prof. Koksma de stelUng, dat, naar de mens gesproken, zich deze problemen niet zouden hebben voorgedaan, als in 1880 niet de Vrije Universiteit was opgericht. Immers, op het orthodox christelijke volksdeel in Friesland kreeg de Friese taalstrijd pas vat, toen zij door Ds Sipke Huismans en zijn medestanders1 werd geplaatst in het Ucht der Calvinistische beginselen, welke beginselen Huismans door zijn bewonderden leermeester Abraham Kuyper waren ingeprent, aan de Vrije Universiteit. Van dit voorbeeld van verstrekkende invloed ener Universiteit op het nationale leven overstappend opI zijn onderwerp in het algemeen, toont spreker aan,, dat er steeds een wisselwerking is tussen het Universitaire leven en het nationale leven. Het eerste! is exponent zowel als stimulans van het laatste. Doorr een gestage stroom van afgestudeerden doordringt; de Universiteit het nationale leven, dat haar omgekeerd de mogelijkheden moet verschaffen om haar: taak naar de eis der wetenschap te vervullen. Deze! wisselwerking wordt nauwelijks duidelijker gedemonstreerd dan aan de hogescholen der reformatie. Spreker schetst de instelling der Universiteit vani Calvijn en Béza te Geneve, waaraan ook vele bekende Nederlanders hun vorming ontvingen en staatt stil bij de oprichtiag der Nederlandse Universiteiteni (Leiden 1575, Franeker 1585, Harderwijk 1600,, Groningen 1614, Utrecht 1636), wier geboorte samenvalt met onze nationale bewustwording in den strijdl tegen de Spaanse overheersing. Uit deze hogescholeni ontstonden, via de Franse overheersing, die eeni streep haalde door Franeker en Harderwijk, onze; Rijksuniversiteiten, die in de vorige eeuw, hoewel hett oude devies in het grootzegel voerend, zich ontwikkelden tot bolwerken van liberalisme, materialisme; en rationalisme, waarop zij, die in wetenschap eni opvoeding de rechte lijn der Hervorming ^vilden1 vasthouden, geen invloed hadden. Uit deze spanningen werd de Vrije Universiteit geboren, die teruggrijpend op de oude vrijheid van het hoger onderwijs,, dit plaatste op de bodem van Gods openbaring. Is5 reeds een Universiteit van groot belang voor haarr omgeving gezien de verheffing van het culturele peil1 en gelet op de wetenschappen, die het eigene van een1 volk betreffen in zede, taal en geschiedenis; haarr invloed op het nationale leven komt in nog duidelijkerr Ucht als we denken aan godsdienst en wereldbeschouwing, factoren die aUe menselijke activiteitt •doordringen. Dit hebben reeds onze vaderen verstaan bij de stichting der Universiteiten van de3 Reformatie en evenzeer de stichters der Vrije Uni-

Het blijft een wonder De bedoeUng van de laatste rede op dezen dag—aldus Ds Guillaume — kan niet zijn, aan het vele, dat geboden werd, nog een klein referaat toe te voegen. De gekozen titel bewijst reeds, dat een woord van bezinning en opwekking wordt beoogd. Als het om geloof gaat en om heel de dienst van den Here God in ons leven, dan is het wonder er voor ons zo dikwijls en zo spoedig af. Maar als het woord Gods mij niet meer bezielt en t o t aanbidding brengt, hoe zal er dan liefdebrand en enthousiasme in mij wezen voor onze Universiteit, die in heel haar werk en in al haar optreden de volstrekte onderwerping poneert aan het woord des Heren voor elke levenskring! Daarop willen we ons bezinnen, dat het zo onuitsprekelijk groot is, dat we in deze wereld God mogen kennen, de enige en waarachtige God en Jezus Christus die Hij gezonden heeft; dat we Hem mogen dienen en liefhebben. Dat wil maar niet zeggen, dat we nu een levensbeschouwing hebben, wij ook één, net als zoveel andere mensen een andere, maar dat wij de waarheid weten, dat we iti het licht leven, dat God in zijn grote genade over ons heeft laten opgaan. We weten, aan .wie we ons vertrouwen en uit wiens handen we zijn voortgekomen. We weten, waartoe dit leven is. Machtig en groot gaat het ons open: 'Uit Hem en door Hem en tot Hem zijn alle dingen', Wij, die dit van huis uit hebben gehoord en mee gekregen, moeten er wel veel moeite voor doen, om het wonder te blijven zien van het geloof en van elk gebed en van heel de dienst, waartoe we van God geroepen zijn. Rijker zijn wij dan zulken, die, door Christus gegrepen, in hun eerste spontane liefde het a,b,c, van Zijn weg en werk nog leren moeten. Wij hebben notabene een Gereformeerde Universiteit. Hoe zien we haar toch? Indien ergens, dan dreigt het gevaar der gewenning hier. Het gevaar, dat we het als een vanzelfsheid aanvaarden dat deze Universiteit er is. Lees en bestudeer toch haar historie! Dan gaat er weer iets trillen in Uw hart, dat God het zo gegeven heeft en de gebeden zo verhoord heeft en dat het er zijn mag, dit huis van Christelijke wetenschap, dat gebouwd is op den grondslag van het woord Gods en dat gesticht is door het geloof en bestaat, om te onderzoeken de werken van Gods handen. En de uitbouw gaat maar voort en moet ook voort; dat eist de tijd niet, maar dat eist het gebod Gods: Gij zult den Naam des Heren Uw Gods opheffen in de wereld, E n dat is de consequentie van de eerste bede die Christus ons leerde: Uw naam worde geheiligd. Geef ons dat we U recht kennen en U in AL Uw werken, waarin Uw almacht, wijsheid, goedheid, gerechtig2297

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen