Vrije Universiteitsblad 1963 - pagina 70

Het recht, het onrecht en de tijd S.

GERBRANDY

et zal ongeveer een jaar of tien geleden zijn dat ik als advokaat een procedure te behandelen kreeg waarbij een groep van ondernemers in dezelfde bedrijfstak, tezamen vormende een vereniging, als partij betrokken was. Zij hadden contracten afgesloten met hun afnemers en ook met de uitgevers van vakbladen. Met deze laatsten

H

waren zij overeengekomen dat, als het ging over aanbieding van producten per advertentie, uitsluitend advertenties geplaatst zouden worden van leden van de groep en niet van buitenstaanders. Nu was er op het gebied waarop de betrokken ondernemers zich bewogen één man die men resoluut als lid van de vereniging geweigerd

had. Hij had het er naar gemaakt, dat wel. Maar de gevolgen waren ook wel zeer ernstig: in geen enkel vakblad kon deze man een advertentie plaatsen; de strijd om het bestaan werd hem uiterst zwaar gemaakt. Vandaar dat hij de vereniging in rechte aansprak, stellende dat zij jegens hem een onrechtmatige daad gepleegd had.

W

at is onrechtmatig? Dat was de vraag die rees. Wij staan hier op de grens tussen recht en onrecht, tussen goed en kwaad. Bij de beoordeling van die vraag is het niet zonder gewicht om vast te stellen dat de hier bedoelde procedure zich afspeelde ongeveer tien jaar geleden.

tie is, is dat associaties van ondernemingen een enorme ekonomische machtspositie kunnen hebben en dat hun doen en laten het ekonomisch bestaan van buitenstaanders kan bedreigen.

Tot op omstreeks 1950 immers zou het hier aan de orde zijnde vraagstuk — theoretisch gesteld — geen enkel probleem hebben opgeleverd. Mag een vereniging iemand weigeren als lid ? Natuurlijk! Mag een vereniging voor haar leden voordelen bedingen die aan niet-leden ontzegd blijven ? Natuurlijk ! Het lidmaatschap van een vereniging moet toch voordelen bieden! Mogen uitgevers zich verbinden om advertenties van leden van groep A wèl op te nemen en advertenties van groep B niet ? Waarom n i e t ; het is toch hun eigen blad ?

Nu bestaan er stellig wel wetsbepalingen over ekonomische machtsposities die gebruikt worden in strijd met het algemeen belang. In de hier bedoelde procedure echter beriep de eiser zich louter op zijn partikulier belang. Het handelen in strijd daarmede achtte hij — in de gegeven omstandigheden — onrechtmatig. Zo kwam er aan de vraag naar de grens tussen recht en

machtspositie

Het nieuwe dat er sinds ruim tien jaren aan de situa-

6

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen