Vrije Universiteitsblad 1967 - pagina 71

Universitas

Libera Reformata

Prof. dr. G. J. Sizoo

Als centraal thema voor de op 22 juni a.s. te houden universiteitsdag is gekozen: Universitas Libera Reformata, hetgeen niet anders is, dan de naam waaronder onze universiteit zichzelf vanaf haar oprichting prese,nteert op de in het Latijn gestelde diploma's, die bij examens en promoties worden uitgereikt, alsmede op het zegel der universiteit. Klaarblijkelijk hebben de oprichters der universiteit, in de naam waaronder zij zich met name in de universitaire en wetenschappelijke wereld zou aandienen, niet alleen haar pretentie van vrijheid (zulks ten aanzien van staat zowel als van kerk) willen kenbaar maken, maar evenzeer de plaats willen aangeven, die zij temidden der geestelijke richtingen, die ook het wetenschappelijk leven beïnvloeden, wenst in te nemen. De toevoeging ,,reformata" verwijst dan kennelijk naar die grote beweging in het christendom der 16e eeuw, die zijn uitgangspunt nam in de hervorming (reformatie) der kerk, maar die in haar doorwerking de gehele maatschappelijke en politieke structuur van Europa heeft beïnvloed en die niet heeft nagelaten ook in het westerse wetenschappelijk denken, zowel in als buiten de theologie, zijn invloed te doen gelden. In het Nederlandse taalgebruik heeft, eveneens van de aanvang af, slechts het equivalent van Universitas Libera — d.i. Vrije Universiteit —t- zijn plaats gevonden. Het is echter wel duidelijk dat de toevoeging ,,reformata" correspondeert met de toevoeging ,,op gereformeerde grondslag" in de naam van de vereniging waarvan de universiteit uitgaat. Met de Nederlandse vertaling van de volledige en, blijkens het voorkomen op het zegel, toch eigenlijk de meest officiële naam van de universiteit, ligt het ook wel wat moeilijk. Taalkundig zou ,,Vrije Hervormde Universiteit" evenzeer aanvaardbaar zijn als ,,Vrije Gereformeerde Universiteit". Ongelukkigerwijze brengt de kerkelijke ontwikkeling in Nederland mede, dat beide termen de binding aan een bepaalde kerkformatie suggereren en dat is geenszins de bedoeling van het ,,reformata" en zelfs in strijd met de bedoeling van het ,,libera". De vertaling ,,Vrije Reformatorische Universiteit" zou deze moeilijkheid omzeilen, maar voegt zich niet zo gemakkelijk in het spraakgebruik, in elk geval, de naam Vrije Universiteit is niet alleen in het spraakgebruik ingeburgerd, maar ook door statuten en reglement gesanctioneerd en in de wandeling zelfs tot het vertrouwelijke ,,de V.U." geworden. Desniettemin is daarnaast steeds de bredere naam Universitas Libera Reformata op haar diploma's en zegel gehandhaafd. De bedoeling, waarmede deze naam gekozen is als centraal thema voor de ,,V.U.-dag 1967", kan zeer eenvoudig worden weergegeven, nl.: zowel binnen de eigen kring als naar buiten te doen blijken, dat de Vrije Universiteit ook in 1967 nog is en bedoelt te zijn, wat zij van de aanvang geweest is en bedoeld heeft te zijn: een universiteit, die in haar onderwijs en onderzoek vrij wil zijn ten aanzien van kerk en staat, maar die zich daarbij wil aansluiten bij het christelijke denken, zoals dat in de Reformatie gestalte heeft gekregen. Nu kan de vraag wat dan het meest essentiële en kritieke punt was in de wending, die het christelijk denken in de historische Reformatie heeft genomen, zelfs thans voor geleerden nog wel een onderwerp van diepgaande discussies vormen. Maar er zal toch weinig verschil van opinie zijn ten aanzien van het feit, dat waar de Reformatie ingang vond, de bijbel van de windselen waarin hij door de rooms-katholieke kerk was gewikkeld, werd ont-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen