VU Magazine 1971 - pagina 115

m

magazine

noemen, de meergenoemde Van Enk uit de conclusie van dit proefschrift het volgende lijstje kan noteren: GPV, SGP, NSB, Barry Goldwater, het Zuidafrikaanse regime, H. A, Lunshof, de Westduitse uitgever Springer, De Telegraaf, Franco, Nationaal Europa (Duitsland), Jeune Europe en Europe Action (Frankrijk), Europe Nazione (Italië) en Rechts-Om. Bovendien vind ik het wat naar, dat de geestelijke achtergrond van dit soort gevallen door Sizoo gezocht en gevonden wordt in lieden van formaat als Edmund Burke, Engelsman, furieus vechter tegen Engels kolonialisme in Noord-Amerika, tegen discriminatie van negers, katholieke Ieren en Indiërs en eertijds de protestantse Dissenters, maar fel bestrijder van de Franse Revolutie, waarvan hij een tijdgenoot was, en zodoende de geestelijke vader van de Engelse Conservatieve Partij en ons aller Groen van Prinsterer. Maar goed, dat is dan Rechts. Het is wel duidelijk. Voor ons tegenwoordige Nederlanders met zijn 'linkse uitverkoren volk' (Van Enk) geldt dan, dat de meeste mensen het niet wezen willen. Maar Sizoo heeft een rechtse gedachtenwereld ontdekt en wetenschappelijk beschreven in een knap geschreven, zeer lezenswaardig proefschrift.

Transcendentale norm Nu zou ik persoonlijk het gelaten hebben bij het geboeid lezen van dit grappige proefschrift met zijn schatten aan verrassende informatie ('Wat een NAVO-ambtenaar zo links en rechts opschreef, was de trefzekere titel van de bespreking ervan in Ad Valvas, weekblad van de Civitas Academica der Vrije Universiteit), als Sizoo met dat Rechts niet verbonden had de transcendentale norm; 'met daarnaast de transcendentale norm' stond in het hierboven reeds aangehaalde citaat. Wat is daarmee bedoeld? Een norm is een goed ding. Het is zoiets als een wet en een regel, maar dan een waarbij de mensen zich thuisvoelen. 'Normaal' is 'gewoon goed'. 'Gelukkig niet abnormaal.' Het een beetje prettig en fatsoenlijk samenleven is onmogelijk zonder zulke normen. Het zijn de afgesproken gedragsregels. Vaak zonder dat ze met zoveel woorden zijn geformuleerd, zeggen ze hoe het hoort en hoe het niet hoort en dat ze er zijn geeft een prettig gevoel; je weet waar je aan toe bent. Het woord 'transcendentaal' is moeilijker uit te leggen en ook moeilijker te accepteren als afdoend definiërende term. Transcenderen is overschrijden, boven iets uitSaan. In de gangbare christelijke theologie is God de Transcendente. Transcendent is dan wat van hogerhand komt. Maar het is niet dat woord en dat begrip transcendentaal

net als met het begrip norm; het heeft zo zijn eigen gevoelswaarde in ieder milieu; het roept zijn eigen associaties op. Voor sommige christenen zit het dan goed. God is Hoog Verheven, de Allerhoogste, de Gans Andere, ja God is nu precies wat wij niet zijn. Hij is Almachtig, Alwetend, Alomtegenwoordig en in dat alles ook nog Onveranderlijk. Het zijn dergelijke gevoelens, die bij het woord 'transcendentale norm' naar boven komen wanneer we het horen verbinden met dat 'Rechts' van Sizoo. (Zie het lijstje GPV, SGP, NSB enz. tot Rechts-Om, in het begin van dit artikel.) Welnu, daar begin ik te steigeren en ik zeg: dit is mij te goedkoop. Bovendien rekent het er veel te weinig mee dat we thans in politiek Nederland een diep ingrijpende discussie hebben over de deconfessionalisering, die voor het besef van vele christenen samenvalt met een reconfessionalisering (dus niet het geloof maar op stal zetten als men het stemhokje binnenstapt, maar juist nog eens extra zijn geweten raadplegen over de vraag hoe wij ons geloof zullen laten fungeren bij het zetten van de rode stip). Het geeft verder blijk van een voor een politiek geïnteresseerde theoloog ontstellende onkunde. Er is nl. wat aan de hand met - om het kort te formuleren - de maatschappijkritiek en de theologiekritiek. Ik moet dat nog wel nader toelichten, maar om de lezer te prikkelen begin ik maar met de mededehng dat voor mij de woorden 'met daarnaast de transcendentale norm' zo moeilijk verteerbaar zijn, omdat geen sterveling, die met Augustinus zou willen zeggen: 'Ons hart is onrustig in ons totdat het rust vindt in U', daar iets aan heeft. Alleen 'de gerusten in Zion' hebben er wat aan. Maar in elk geval niet de mensen, die het bij 'christelijk rechts' altijd om die 'transcendentale norm' te doen was. Om het nog wat feller te zeggen: Als die 'transcendentale norm' een kwestie is van 'daarnaast', hoeft het voor de VU niet tenzij men de VU als een familiezaak ziet! Wat overigens ook wel eens gebeurd is, maar dan was destijds in Pharetra o.a. Jan Sizoo zo voor en na bij de hand om er over te kissebissen.

Maatschappijkritiek en tlieologiekritiek Een dag voordat Sizoo aan onze universiteit promoveerde, werd een predikant uit Assen, W. A. de Pree, doctor in de godgeleerdheid aan de Universiteit te Utrecht met een dissertatie over het onderwerp 'Maatschappijkritiek en Theologiekritiek' (Van Gorcum, Assen). Zijn werkstuk is zeker de moeite waard om er bij gelegenheid op terug te komen. Nu even dit: de meest actuele theologische discussies, die tegenwoordig gevoerd worden en die gaan over de vraagstukken, die in mondiaal verband aan de orde zijn in de dialoog tussen marxisme en

wat weet U van

Kiesrecht, medezeggenschap, politieke partijen, inkomens- en bezitsverdeling... Cursus BURGERSCHAPSKUNDE, 40 schriftelijke lessen voor f 25,het raadlidmaatschap, begroting, ruimtelijke ordening, gewestvorming... Cursus DE GEMEENTERAAD 23 schriftelijke lessen voor f 20,invloed van de burger, parlement, gemeente, economisch beleid, recht, dienstplicht... Cursus voor jongeren POLITIEK BEKEKEN, 12 schriftelijke lessen + documentatiemappen voor f 9,50

Vraag nog heden gratis prospectus onder vermelding van de naam van de cursus(sen) en de letters VU bij:

STICHTING BURGERSCHAPSKUNDE Postbus 349 Leiden Telefoon 01710-44451

griep? * nisylén

't zijn druppels 't is plantaardig

-"»helpt! moe? biofungin ^ lusteloos ?

versterkingswijn geeft nieuwe energie

verkrijgbaar bij apotheker i « j en drogist dr. Willmar Schv^abe nv

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen