VU Magazine 1972 - pagina 281

Nederland bovenaan! bruto nationaal produktvan 1968 in dollars per km^

rangnummer

land

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Nederland België W.-Duitsland Ver. Koninkrijk Zwitserland Japan Denemarken Luxemburg ('67) Italië Frankrijk Oostenrijk Ver. Staten Zweden Canada

750.900 680.300 533.100 420.800 415.500 383.600 288.100 273.100 248.900 229.000 136.000 94.100 56.800 6.300

Beishulzen bepaalde de concentratie van econonnische activiteiten aan de hand van het bruto nationaal produkt per vlerkante kilometer. Nederland staat daarbij bovenaan, gevolgd door België en West-Duitsland. Japan Is zesde. (Ontleend aan W. P. Jaarboek 1971, pag. 205.)

dilcwijls moeilijk de consequenties van dergelijke acties te overzien. Dit heeft de mens er echter niet van kunnen weerhouden toch te experimenteren. De recente geschiedenis heeft ons ge-

leerd, volgens Van der Kooy in zijn afscheidscollege aan de VU. 'Het neo-anarchisme en de toekomst der samenleving', dat onverantwoord geëxperimenteer met de zogenaamde korte weg om de ideale samenleving te formeren alleen maar heeft geleid tot doffe ellende. Radicale experimenten als de extreem-liberale economie, de socialistische utopie en de fascistische of nationaal-socialistische ideologie hebben veel menselijk leed berokkend. Op grond van ervaringen uit het verleden komen maatregelen die thuishoren in een oorlogseconomie, niet in aanmerking. Veel meer valt te zeggen voor een op 'architectonische kritiek' gebaseerde benadering der problemen, waarbij de oplossing gezocht dient te worden in de richting, die Keynes aangaf: globaal ingrijpen op strategische punten. Eerst zullen wij de strategische punten aangeven en vervolgens in samenhang daarmee de te treffen globale maatregelen formuleren. Maatregelen die de menselijke waardigheid en vrijheid zoveel mogelijk handhaven.

Van het bruto wereldprodukt is % in handen van de rijke landen, waarin slechts '^ deel van de wereldbevolking woont. Over de periode 1960-1967 is gebleken dat de rijke en arme landen met ongeveer hetzelfde percentage groeien, resp. 4,8% en 5%, terwijl de bevolkingsgroei sterk uiteenloopt. In de rijke landen is dit percentage 1,2 en in de arme landen 2,5. Deze gegevens maken duidelijk waar de schoen wringt. De bevolkingsgroei in de arme landen en de industriële groei in de rijke landen. De bevolkingsexplosie in de arme landen

is toe te schrijven aan de zeer snel dalende sterftecijfers als gevolg van moderne medische technieken, en de traditioneel hoge geboortecijfers. Op humanitaire gronden kan de bevolkingsgroei slechts worden teruggedrongen door te manipuleren met de geboortecijfers. Vast staat dat een hogere levensstandaard en meer algemene ontwikkeling de geboortecijfers drukken, aangezien een groot gezin dan als een zware economische last wordt ervaren in plaats van een bron van inkomsten en zekerheid voor de oude dag. Zonder in details te treden, vermelden wij dat een verbetering van de levensstandaard alleen mogelijk is indien de internationale arbeidsverdeling ingrijpend wordt gewijzigd. Voor deze herstructurering is de medewerking van de rijke landen in de vorm van het voeren van een open deur politiek - het openstellen van de landsgrenzen voor buitenlandse produkten een eerste vereiste. Een heroriëntering binnen de maatschappij van de bevrediging van secundaire behoeften door middel van duurzame gebruiksgoederen naar die van tertiaire behoeften zoals onderwijs, kunst, muziek, meditatie, sport, sociaal verkeer, activeert het terugkoppelingsmechanisme in de richting van een vermindering van de industriële groei en daarmede van de kapitaalaccumulatie. De industriële consumptiemaatschappij zal plaats moeten maken voor een post-industriële maatschappij, waarin de homo ludens tot zijn recht komt. Het ludieke scenario van ' 's morgens jagen, 's middags vissen' biedt mogelijkheden om de industriële groei te onderdrukken op een wijze die de ontplooiing van de mens niet in de weg staat, doch

'De tweede visie op de wereld is die van een zandloper'

21

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen