VU Magazine 1975 - pagina 5

Natuurkunde, einde of nieuw begin De titel van mijn verhaal herinnert sommigen onder u aan een boekje van Boerwinkel, waarin deze de maatschappelijke ontwikkelingen van de afgelopen eeuwen analyseert en startpunten aangeeft van een nieuwe mogelijkheid, een weg tot een heilvolle samenleving. Mijn voordracht zit emotioneel wel in dezelfde hoek, maar ik wil uitgaan van het heden, het huidige beeld van de natuurkunde en de manier waarop deze in de samenleving functioneert zonder analyse van de weg waarlangs de huidige situatie is gegroeid. Onder het woord natuurkunde wil ik dan verstaan alle natuurwetenschaptechniek en technologie; deze betekenis heeft het woord wel in het dagelijkse spraakgebruik en men kan zeker aantonen dat de ontwikkelingen van natuurkunde, natuurwetenschap en technologie globaal met elkaar samenhangen. Ik wil eerst analyseren welk beeld de natuurkunde in deze ruime betekenis heden ten dage heeft en daarna aangeven welke stappen men kan nemen om de negatieve aspecten te ondervangen.

(enkele gedachten over natuurkunde en maatschappij)

Laten we nu eerst kijken naar het vooraanstaande Amerikaanse tijdschrift 'The Scientific American', een van de meest gelezen door prof. dr. E. Boeker algemene tijdschriften door natuurwetenschappers en een tijdschrift dat heel het gebied van natuurwetenschap tot en met zijn maatschappelijke implicaties behandelt. Het is zeker geen eenzijdig maandblad te noemen: alle gevaren van de bewapeningswed- hier optreedt als een autonome kracht, die loop werden er bijvoorbeeld in behandeld. . wel bestuurbaar is - als iedereen meewerkt -, In dit respectabele blad trof ik (september '74) maar die toch duidelijk in de hand gehouden de bijgaande advertentie aan van de Japanse moet en kan worden. De mens wordt in de firma Chiyoda met de titel: 'Can technology advertentie slechts zijdelings genoemd. Naast solve the problems caused by technology' deze advertentie moet u eens Trouw leggen ('Kan de techniek de problemen oplossen van maandag 25 november. Dit - minder gedie door de techniek zijn veroorzaakt'). U lezen, maar toch wel respectabele - blad, kunt lezen dat de advertentie opmerkt, dat geeft bovenaan als het belangrijkste nieuws sommige mensen industrialisatie een vloek van de dag: Technologie stoot de kleine mennoemen ondanks de betere gezondheid en sen uit. Hier (in een verhaal van Schumacher: voeding die de technologie heeft gebracht Hou het Klein) komt wel degelijk de mens en dan uitlegt welke milieu-verbeterende ac- naar voren en dan nog wel de kleine mens tiviteiten de firma onderneemt. Het antwoord of zoals de Bijbel hem noemt: de ellendige. op de hoofdvraag van de advertentie is dan ook: Ja! Een van de dingen die opvallen als Vloek of zegen men de advertenties leest, is dat technologie Ook hier schijnt echter in de formulering de technologie een zelfstandige kracht te zijn. Wij gaan weer terug naar de advertentiepagina's van de Scientific American, een betere informatiebron van de situatie van natuurwetenschap en techniek dan het blad zelf In het nummer van oktober 1974 vinden we een advertentie van de Conoco oliemaatschappij onder de titel: 'Offshore drilling: Blight or Bonanza?' Het gaat om het probleem van het boren naar olie buiten de kust, in zee en de oppervlakkige vertaling van 'Blight or Bonanza' is vloek of zegen. De vertaling van 'blight' is wel correct. Bonanza betekent echter iets als goudmijn en heeft toch ook associaties met mijners die eikaars concessies stelen, liederlijke avonden in de mijnwerkerscafés en andere minder respectabele situaties. Het is toch iets anders dan het Bijbelse woord zegen en het is toch wel tekenend voor de materiële sfeer waarin de discussie wordt gevoerd dat hier 'Bonanza' werd gebruikt. De bovenste helft van de afgebeelde advertentie bestaat uit een aantal mensen bij een haven en 4 personen op de voorgrond, een oliewinner, een echtpaar en een burger, misschien een arbeider, te oordelen naar het vragende gebaar waarmee hij zijn beker ophoudt naar de oheman. Deze oliewinner zegt dat het boren in zee de beste manier is om nieuwe oliebronnen aan te boren, de vrouw werpt tegen, dat dat wel kan zijn, maar dat het zonde is om de stranden te vervuilen, haar man brengt daar 3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen