VU Magazine 1975 - pagina 35

blikdorpachtige hutjes en nederzettinkjes gezien, die zo ongelofelijk armzalig waren dat ik ze nauwelijks durfde aan te kijken uit schaamte en afschuw. Er zijn ook tekenen van pogingen om de bepalingen van apartheid uit te breiden. Ik noem hier slechts twee voorbeelden. In oktober jl. heeft de regering van Zuid-Afrika de Zwart Umpumolo Theologische Hogeschool te Mapumulo (Natal) bevolen vanaf januari 1975 geen kleurling-studenten meer aan te nemen, terwijl deze hogeschool al jaren zwarten en kleurlingen samen heeft opgeleid. Voorbeeld twee: de Nederduits Gereformeerde Synode, die onlangs in Kaapstad in vergadering bijeen was, heeft besloten, dat het verbod op gemengde huwelijken en 'ontucht' tussen blanken en niet-blanken eigenlijk uitgebreid moet worden in die zin dat het toegepast wordt op alle bevolkingsgroeperingen in Zuid-Afrika. De toevoeging aan het eind van dit besluit: 'indien zij dat willen', is natuurlijk ridicuul, en werd dan ook als zodanig bestempeld door de voormannen van de zgn. dochterkerken.

De N.G. Kerk-synode De N.G.-synode kwam bijeen in de enorme synode-zaal (plm. 800 zitplaatsen) van het gebouw van de N.G. Kerk in Kaapstad. Die zaal werd door de Cape Times omschreven met de woorden: 'the hallowed synod-chamber'. Of wat er zich afspeelde binnen de muren van die zaal werkelijk iets te maken had met heil, was vaak wel zeer de vraag. Want de overweldigende meerderheid van de 480 afgevaardigden (predikanten in toga en ouderlingen in zwart) hebben zich onmiskenbaar achter de beginselen, wetten en praktijken van 'eiesoortige ontwikkeling' gesteld. Apartheid. Een beleid, zeggen ze, dat niet alleen niet in strijd is met de Schriift, maar dat ook eigenlijk geboden is om een multiraciale samenleving goed te laten lopen. In een interview zei dr. Gericke tegen me dat apartheid geen raciale problemen schept. Problemen van de rassen-verhoudingen worden juist door integratie in het leven geroepen.

Beyers Naudé zei onlangs dat deze synode waarschijnlijk de meest conservatieve is geweest in de geschiedenis van de N.G. Kerk. En twee van de meest regeringsgezinde kranten in Zuid-Afrika, Die Oggendblad en Die Transvaler, hebben eenstemmig deze synode ervan beschuldigd de N.G. Kerk en het land in de steek te hebben gelaten, terwijl zij een prachtige kans had om beiden in nieuwe wegen te leiden. Helaas kon ik bij de meeste discussies en voorstellen de conclusie niet vermijden dat de synode meer belang in het behoud van het 'Afrikanerdom' en de eigen identiteit en machtspositie stelde, dan in het evangelie van verzoening en heil en het lot van hun zwarte broeders en medeburgers. Dit werd vooral duidelijk bij de behandeling van het verslag van de commissie voor raciale en oecumenische aangelegenheden (het zgn. Landman-rapport). Dit verslag bevatte (vaak voor de Zuidafrikaanse situatie verrassende progressieve) aanbevelingen over: gezamenlijke aanbidding, gemengde huwelijken, 'zwartmensen' in 'blank-gebieden', trekarbeid, de labiele positie van de kleurlingen, enz. Maar het rapport werd net zolang gekneed en bijgeschaafd (grote stukken alleen voor kennisgeving aangenomen), hier een woord of zin bijgevoegd, daar een alinea of woord eruitgehaald - er werd zelfs een voorstel, u mag het geloven of niet, om het woord 'verandering' uit een bepaald stuk te schrappen omdat het een 'marxistische term' zou zijn ('wat ook deur Pro Veritate gebruik word'), totdat het uiteindelijk binnen het raamwerk van de apartheid paste. ' Deze synode Het opnieuw zien dat de N.G. Kerk nog steeds een volkskerk is, of zoals Die Kerkbode zelf het in 1963 uitdrukte: 'Dit is bekend dat die N.G. Kerk volksverbonde is' (onderstreping van mij).

N.G. dochterkerken De N.G. dochterkerken stellen zich in groeiende mate onafhankelijk op t.o.v. de zgn. blanke moederkerk. De leiders van de N.G. Kerk in Afrika (waarvan de synode pas dit jaar, 1975, vergadert) en de synode van de

Kaapstad en de Tafelberg vanuit één der buitenwijken (nl. Rosebank)

N.G. (Kleurling) Sendingkerk hebben zowel het beginsel van afzonderlijke ontwikkeling als de praktijk van apartheid radicaal afgewezen. Ze nemen geen blad meer voor de mond en noemen apartheid ronduit: goddeloos, onchristelijk, onschriftuurlijk, onmenselijk; en ze vertikken het hoe langer hoe meer om daaraan hun 'medewerking' te verlenen. Een paar maanden geleden heeft de synode van de N.G. Sendingkerk, bijeen in Worcester, besluiten genomen die regelrecht indruisen tegen die van de 'moeder'kerk. Zij heeft het verbod op inter-raciale huwelijken ondubbelzinnig verworpen (huwelijk is een persoonlijke en familiezaak, waar de staat niets mee te maken heeft en de kerk zich alleen maar pastoraal mee bezig mag houden). Zij heeft ook: gezamenlijke aanbidding als een vanzelfsprekende zaak aanvaard en de N.G. Kerk gevraagd hetzelfde te doen (afzonderlijke aanbidding op basis van huidskleur kan de toets van de Schrift niet doorstaan); besloten dat in de toekomst blanke predikanten, die gemeenten van de zendingkerk dienen, volle lidmaten van die kerk moeten worden (tot nu toe bleven deze predikanten lid van de eigen blanke kerk); laten weten dat zij bij de volgende zitting over vier jaar een eigen kerkorde zal adopteren (de 'moeder'kerk heeft nog steeds een vetorecht over de Sendingkerk) en dat zij zich waarschijnlijk aan zal sluiten bij de Zuidafrikaanse Raad van Kerken, (waartegen de blanke kerk grote bezwaren heeft); een besluit genomen om de banden met de Nederlandse Gereformeerde kerken aan te halen en te versterken (als tegenwicht tegen het ultimatum van de N.G. Kerk aan de G.K.N.). Dat de Sendingkerk zich zó tegenover de blanke kerk en de regering heeft durven uitspreken over deze voor Zuid-Afrika brandende kwesties is een boeiende en bemoedigende nieuwe ontwikkeling. Hiermee heeft zij duidelijk te kennen gegeven dat zij zich niet langer op de vingers laat kijken bij haar besluitvormingen en het regelen van haar eigen zaken. Het is nu wachten op wat er gaat gebeuren. Theoretisch zijn er, m.i., drie mogelijkheden. 1. De N.G. 'moeder'kerk en regering ondergaan een radicale 'bekering'. We migen hierop hopen en móeten daarom bidden; menselijk gesproken is het echter erg moeilijk om in deze mogelijkheid fiducie te hebben. In de huidige situatie zie ik, eerlijk gezegd, eerder de regering veranderen (laat het uit sterk pragmatisch oogpunt zijn) dan de kerk; toch bllijft ook daarachter een groot vraagteken staan. Ik kreeg,in Zuid-Afrika sterk het gevoel dat de regering, althans aan de top, enigszins vooruit wil gaan, maar daarin belemmerd wordt door het 'Afrikanerdom' (waarvan de N.G. Kerk één van de sterkste contingenten is - plm. 45% van de blanke gemeenschap is lid van deze kerk), dat als een blok aan haar been vastzit. 33

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen