VU Magazine 1975 - pagina 95

'MESSIAS' MOBUTU PAKT CHRISTELIJK ONDERWIJS AAN door drs. J. Greven

De kerken hebben zich in Afrika altijd bijzonder ingespannen voor het onderwijs. Dat is zeker het geval in Zaïre (het voormalig Belgisch Congo). Men vindt de scholen daar nagenoeg steeds in de directe omgeving van missieposten. De katholieke kerk heeft 60% en de protestantse kerk 20% van het onderwijs in handen. De machtspositie van de kerken, die uit deze situatie voortvloeide, is altijd al een doorn in het oog geweest van de regering. Eind vorig jaar heeft men besloten daar iets aan te doen door alle scholen te nationaliseren. Tevens verbood men het geven van godsdienstonderwijs op de genationaliseerde staatsscholen. In plaats daarvan moest meer onderwijs gegeven worden in de nationale ideologie, het zgn. Mobutisme. Genoemd naar de president van het land, de generaal Mobutu Sese Seko. Tenslotte werd ook nog besloten de katholieke en protestantse theologische faculteiten aan de Staatsuniversiteit op te heffen per 1 oktober 1975. Op zichzelf lijkt dit allemaal niet helemaal onbegrijpelijk. Men kan geen land het recht ontzeggen controle uit te oefenen op het onderwijs dat aan de jeugd gegeven wordt. Zeker in Afrikaanse landen, koortsachtig op zoek naar eigen identiteit, kan men begrip hebben voor het streven essentiële zaken als onderwijs onder eigen beheer te krijgen. En toch. Wie het resultaat bekijkt van de nationalisatie van de universiteiten een paar jaar geleden, kan niet anders dan zijn hart vasthouden bij het vernemen van deze nieuwe maatregel. Ook voor de maatregel de universiteiten onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van onderwijs te brengen kon men indertijd begrip opbrengen. Een staat kan men immers het recht niet ontzeggen zelfde verantwoordelijkheid voor het universitaire onderwijs te nemen. Voor de nationalisatie stond dat onderwijs, zoals men zich wellicht herinnert, voor wat betreft de katholieke universiteit onder supervisie van de universiteit van Leuven en voor wat betreft de protestantse onder supervisie van de VU en ameri-

In Zaïre (voormalig Kongo) is een verbod uitgevaardigd tot het geven van godsdienstonderwijs op de scholen. Er is een soort staatsgodsdienst afgekondigd, waarbij het staatshoofd Mobutu (door de V.S. in het zadel geholpen en gehouden) als een verlosser wordt vereerd. Om dat gebeuren hangt een vreemde stilte in het westen. Er wordt in de kranten nauwelijks over geschreven, hoewel de maatregelen strijdig zijn met artikel 9 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. De Vrije Universiteit heeft jarenlang nauwe contacten gehad met Zaïre, met de Université Libre du Congo (na de natio-

kaanse protestantse instellingen. De staat nam die verantwoordelijkheid nu in eigen hand: een stukje zelfstandig worden geheel in de lijn van de algemene tendens in Afrika om minder afhankelijk te zijn van de vroegere heersers.

Resultaten Wie echter de resultaten ziet van de nationalisatie van de universiteiten, moet constateren dat er van onafhankelijkheid weinig is terechtgekomen. Was het voor de nationalisatie zo, dat er redelijke kijk op was, dat over

nalisatie: Université Nationale du Zaire). Velen, die in dat kader in Zaïre werkten of dat land bezochten, zijn ongerust over de recente ontwikkelingen. Een hunner. Drs. J. Greven (33), keerde augustus vorig jaar uit Zaïre terug. Hij is thans wetenschappelijk medewerker aan de theologische faculteit van de VU. Voor VUmagazine schreef hij bijgaand artikel. Half maart is in de VU-gebouwen een bijeenkomst van de groep VU-mensen die in de loop der jaren betrokken zijn geweest bij het contact tussen de VU en de voormalige Université Libre, om zich te beraden op de thans ontstane situatie.

niet al te lange tijd - een jaar of 5 a 7 - aan een goed functionerende nationale universiteit gedacht kon worden. Nu moet men een aantal jaren na de nationalisatie constateren, dat het ideaal van zo'n zelfstandige afrikaanse universiteit met goed gekwalificeerde afrikaanse professoren verderaf lijkt dan ooit. Het peil is geweldig achteruitgegaan. Administratief is de universiteit een chaos. De meest simpele dingen als opzetten van noodzakelijke practica lukken niet meer. Dit in ogenschouw nemend, vraagt men zich met enige zorg af: Zou dit trieste lot nu ook

Zaire's president Mobutu (tweede van links) bezoel<t in 1969 de Université Libre du Congo.

5

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen